PANDAWA SYUKUR
Ana ning driya
mangun mangungkum,
kanduhan rimang rerina tanpa kauing, yen tantu sangku santya utama ooong…… sang
nata, mudha wuwus
wis nyangreku…
Mring sang kusuma kang nandhang brangkum ooong…
Hamsa : Ya jagad ya bethara
ya jagad, tangis tungkara yuang karana yuang suksma. Mangadi luwih muga ngayo ngana marana kayuanganing sud.
Putraku angger wong bagus anak wang sigit jayatsirna.
Jayatsirna :
Kawulun wonten timbalanipun inggih ngadhawuh kanjeng rama prabu kepareng mrigi
dhumateng ingkang putranipun jayatsirna.
Hamsa :
Lawan kawan kowe ta gog.
Togog :
Wonten timbali ngadhawuh siwun.
Hamsa :
bilung
Bilung :
Wonten dhawuh bos’e.
Hamsa :
mamaris sira dak timbale kowe sing ngersa aku kuluk nadyan, ddina iki dudu
kanthi miji tegese duudu dina tak sewaken agung, nanging ana bapak wigat
ingkang redha sundhawake lawan sir ager jagad sirna.
Jayatsirna :
Kaweruh nuwun iki kanjeng rama prabu, menawi ngoten kula ngaturi paring dhawuh
kula mung angklungaken jaga lengan…. Kawrung.
Hamsa :
Jayatsirna
Jayatsirna : wonten dhawuh rama.
Hamsa : Putraku mung sajuga
sira pribadi tegese anakku mung siji kowe. Dina iki panjenengan ing sun
ngenengake sesaji ludrum kaka lan ratu cacahe satus Negara, ratu satus Negara
bakal tak bekakak sareng pangajaku bakal tanggung jawab darsengwang takaraka
sak wise mengkana jayatsirna ing sun bakal lengser keprabon penguasa Negara nak
gadha iki tak paringiake kalawan jeneng keprabon pun bapa prabu sarasandu, piye
panemumu? Jayatsirna ibarate wong lelungan kowe tata trutura bakal tak
sengkaling luhur jemeneng ratu ana Negara margadha.
Jayatsirna :
Inggih kajeng rama prabu, ngaturaken dening panuwun ingkang tanpa pangisih
wilasa menyang padhuka paringaken dhumateng dasar kula. Namung menawi ingkang
putra medhal diatur utawis dipunkeparingaken. Ya matura kaki ngoten rama,
esthine manakula boten waja paja wonten gampanging sarta jejeg’e manakula
kepengin lengser keprabon dukha kanjeng rama prabu, jalaran menapa rama? saking
pangraos kula ing jumeneng narindra menika boten gampil ing mangka jumeneng
wonten Negara nataing Magadha ingkang semanten agengipun. Milanipun kanjeng
rama dinten menika paritaksa kula dereng sagd nampi peparing padhuka ing
lelaluhur menika. Karana kula taksih rumaosi cubuk ing kaweruh.
Hamsa
:Hmm.. mengkana?
Jayatsirna :
Inggih kanjeng rama.
Hamsa :
Jayatsirna
Jayatsirna :
wonten dhawuh rama. Saben-saben kowe tak tarik-tarik jumeneng takon mesti
wangsulanmu during cukup sanguine uripmu during ganep ngilmumu. Ngertia
jayatsirna ngelmu kuwi entuk diuji ora ana pedote ora ana rampunge, ngelmu kuwi
bisane tumanja kuwi kudu ditindakake ana tengah-tengahing bebrayan agung nadyan
kowe nduweni ngilmu sak kandang koplak paribasane nanging yen ora tumandak ora
papa, gunaning ilmu kuwi mbok gawa.
Hamsa :
Jayatsirna?
Jayatsirna : Wonten dhawuh rama.
Hamsa :
Wangune ana babag wigati sing mbok singitake blakakna wae ora susah kowe ewuh
pekewuh karo bapakmu.
Jayatsirna :
Kanjeng rama
Hamsa :
Iye..
Jayatsirna :
Estuknipun makaten rama, kekantaning manakula, kula boten remen kepengin mukti
kula kepengin mulya nanging ingkang wekdal saking who lelabetan kula piyambak,
kula kepengin ngetingalaken jiwane kesatriya kula, kula ketingalaken putrane
narindra. Kula kepengin sanget pados kamukten sarana peres keringet jingkang
tundhanipun bathi saged migunani dhumateng gesang kula.
Hamsa :
Jayatsirna
Jayatsirna :
Wonten dhawuh
Hamsa :
Apa bapakmu keleru yen kowe kaparing kamukten karo anak?
Jayatsirna :
Semanten ugi kula inggih kula boten lepat. Sinaoso kula menika putra padhuka
kanjeng rama. Nanging nalika kula taksih alit dipungula penthak kaliyan tiyang
sepuh nanging sak sampune kuwi kula diwasa, kula kedhah saged nata gesang kula
piyambak. Mlawi saking menika diwaji negari margada nesting tuna winengku
padhuka kanjeng rama prabu ngantos dumugi ming puput yuswa. Niating manak kula,
kula kepengin badhe pados kamukten ingkang medal saking elabetan kula piyambak.
Hamsa :
Cukup, jayatsirna
Jayatsirna :
Wonten dhawuh rama
Hamsa :yentha
pancen kowe mancaya tekan dadi dhawuh ngendikane wong tuwamu. Aku wis ora mbok
dianggep, hmmm? Dadi cetha koe mrentah ingkang saka tetekeman. Aku kejaba
bapakmu aku ratu, gustimu, aku woning paning pidon maring sapa wae. Nadyan ta
kowe anaku. Nayata pancen kowe malang, malang kowe ya perbatang mentang-menteng
kaya gendewa. Pidak apa kowe gendeng kes dengkes nyembah ana ngarepe bapakmu
luwih becik kowe minggata. Timbang kowe nyenyepet mripatku mbok botek rasawe
atiku. Ora bisa gawe marane wong tuwa, ora bisa gawe nekaning ati bapakmu.
Becik kowe minggata. Ora pigalak kepruk kursi pecah ndasmu ta gog..
Togog : Wonten dhawuh
Hamsa :
Piye gog? Lelakon iki mau, tumrape kowe piye?
Togog :
Sae..
Hamsa :
apik piye?
Togog : Nggih ngoten niku
Hamsa :
Kowe iki dhue nana penemu tha gong milung, kowe iki dhuwe nana penemu, kowe
kuwi punakawan.
Bilung :
Mengke gadhahi penemu nek boten matung mengke dipecat. Nggih pun saeipun teka
pethak mangsa borom. Sawergung sirah jatma mangsa borog pun ngateni mawon.
Togog : Iya, menawi kula dipunparengaken, jane pun
sak wetahipun tiyang putra menika boten lepat.
Hamsa :
Ora luput piye?
Togog :
Kedhahipun panjenengan menika muji syukur dhumateng gusti dene anak, duwe
adeg-adeg sing jejeg janepun malah remen. Ane nggih wong sawangsu jenenge wong
tua iki apa-apa mesthi jaluk menang. Rak ngoten? Mengka atetembungan
sagalak-galakaneng macan boten enten macan kolu kalih gogore bapanipun macan.
Hamsa :
Kowe mulang karo aku?
Bilung :
Lah modar ora kowe? Pun pecat sisan kon minggat sisan dak tumaku.
Togog :
Cangkemu kuwi ndak gableh, tak idek sisan engko.
Bilung :
Ooo… dikandani rek gambar kucing.
Togog :
Apa kuwi?
Bilung :
Nderek enten wingking. Ngana ora bar jenenge kok macem-macem. Rek gambar macan.
Togog :Terus?
Bilung :
Tan nderek, jah jajah, rek kecemplung kalen.
Togog :
iye
Bilung :
Ilang
Togog : Doapun ngaya luwah, derengokne ngaya
cengengesan. Iye ngaten sunur. Saking pemanggih
padha-padha benere ngugem-ngugem benere dhewe-dhewe goleka neng ngrimet
ya ora pethok tur boten saget rampung pun sakmangke kula pasrahake padhuka
ingkang suruh.
Hamsa :
Kapeksa tak bathutke gog, jalaran dina iki aku bakal ngenengake sesaji jludra
bekakake ratu satus Negara.
Togog :
Inggih
Hamsa :
Jrone pakunjaran kae wis akeh kanggo para raja narapati sing dikunjarat.
Togog :
Inggih sampun.
Hamsa :
Coba saiki timbalana mrene yayi prabu hamsa dimbaka lan supala ken ngadhep ana
ngersaning sublis. Dina iki gog.
Togog :
Menika wis tak kon dhawuh padhuka sinur.
Mangka
angro jrumsumbar, lindu bumi gonjeng kemalduk kuntarekaku.. lunga kang padha
ngiji lumembak penyu kumambang… tuhu sang wisnu, bathara, tanep yah angler
bumi.
Hamsa :
Hee.. prabu hangsa dimbaka lawan kowe supala
Hangsa : Wonten timbalan iki ngadhawuh sinur.
Togog :
Wonten dhawuh sinur
Hamsa : Marmare sira tak
timbli. Sira wis mangerteni yen dina iki ingsun bakal ngenengake sesajen ludra
bekakak ratu cacah satus Negara.
Hangsa : Iye, kula sampun mangertos menapa ingkang
padhuka kersaaken.
Hamsa :
Nggonmu bethak negaramu ngunjara ing ratu wis entuk pira?
Hangsa :
Dinten iki ketingalipun sampun pikantuk sangang puluh pitu negara, ingkang
sampun mlebet wonten ing pakunjaran sangang puluh pitu Negara tegese sangang
puluh pitu ratu inggih.
Hamsa : Genepe satus mung kurang telu
Hangsa :
Kawula nuwun inggih sinur
Hamsa :
Gage golekna genep, genepe satus mung kurang telu
Hangsa : Lajeng kepareng padhuka sinur
Hamsa : Nanging, nadyan mung
kurang telu yen aku ratu saksake aku ora gelem, aku jaluk ratu gedheratu
pethingan.
Hangsa : umpamanipun?
Hamsa :
genepi
Siji ratu ngamarta rabu puntadhewa, Loro ratu dwarawati
prabu kresna,
Telu ratu Madura prabu baladhewa
Hangsa :
Waduh, telu abot kabeh.
Hamsa :
Sagora ye..
Hangsa : Iye sinur saga sinuwun maka makaten saged
dhawuh pandhuka kanjeng sinuwun kula daya-daya tumungten didas semanten ugi
kula sinuwun semanten ugi kula suwun
Hamsa : Ya tak prenggal puja raharja, nanging
wanti-wanti dhawuhku yen nganti kowe ora pecus, bandha puntadewa, kresna,
baladhewa aja takon dosa kowe dhewe, wis tak go genep, ngerti?
Hangsa : Iye ngertos sinuwun
Hamsa :
Budhal…
Tak
kala narta kresna tan kula saingrawing ngresiwa rejah, ngresiwa rajah ngawis
sutha kang ngudhah,
Rekaling
rata suwun.. para dhata pitana purwaing carito, caritane kang ringgit purwa,
purwanira dharma kang kinorek tinimbal rineka jarma jarmanira, parawali ngolah
mangolah rehi ngargo marmaring budhi luhur keli kinelar pindaring jagad gumelar
gelare warna-warna putih, putih ingkang amengkuwur suci jagad iku sifate suci
dhateng kalih kapeling doosa, anane doa merga saka pokale manungsa. Bringsang
minangka pepadang ibarat obo ring jagad surya candra lan kartika gedhog, keplak
ing banekeketing minangka jejantungan geding lan tembang. Minangka laguning
ngaurip bungah kalawan susah. Dhalang minangka dutaning gusti yen nulahaken
wayang, wayang minangka wewayangan ing urip ala, becik, bener lan lupu pramila
gegambaraning carita dedhawis sejati mung lara, mati, urip, padhang, peteng,
lanang, wadon, ala lawan becik sing bhecik tinulata kang ala singkirana, sapa
sing disirna ing kana wahyune bakal sirna, sirnane wayang rampung kukut lunga
mlebu ing kothak tanpa bedha kaya manungsa ngumbahi yen wayang mlebu kothak
sesuk bisa danggo maneh, nanging yen manungsa wis mlebu kothak bakal entuk
pengadilan suci saka gusti kanggo ping dumadi ngundhuh wohing panganti liding
dhumeh yaing kana mau manungsa bakal ngerti lan weruh yenta sejatine drajat,
pangkat, bandha, donya ora aji, sing aji kejaba ngamal soleh, budi pekerti kang
orang kaping marang sesame. Andehing pendhita kang kae wedi dosa sepuluh
purwawitan nadyan kathah titahing dewa kang kapolahing ngkasa senenging pertiwi
kabeting samodraya raya kathah ing santiyang gana alas. Paradene dhateng kajung
kang ginipit kangge ginadyan nggih maring praja ngamarta basa nata ing kawarsa
kuthaka nura rendra para hasta. Pramula kenarihya budha bebeg kenahying carita
karana praja ngamarta Negara ingkang ageng tur gedhe agung, dasane ayem tur
inggih ayom, pramula sinebak Negara ageng karana jethar rebabtir piyar jajahane
gedhe, mulu pamentar tur terthing-terthing terkamulane negari ngamarta dumadi
saking daratan samudra pramersugih, supitan sumapan kang sarta bakake tegese
pelabuhan para raku nakuda kang sing nglampah dagang, layah-layahe dedaluhan
lelusur Tanana kendhat pepet kang sangsaya mardi, ora mung kang tansah
mungmulah tomyang lating gendira ngolah pasiken teman bumi cengkar dadiya subur
lemah grasah dadiya mawur, satemah apa kang kinandur sepulur kang tangkal
mangka semangkal dadi pari, palawija, kalangkitri tuwuh ambiyed wohing nganti
mangklung-mangklunga wiwitane, ing menkathara raja kaya dhatangana kang samyek
ginancang lan mewancir rna agagering paneman pancisurup ing surya bali mring
kandange suk wan suk weng, nalika semana dhatangana calani kandang kanggo kinan
sing baling lan tetebih tindhak durjana dukti, kalamun wanci dalu lamah-lamah
kang surawaning kujisesar trimrik kang gusti maha suci mratelakaken kalamunta
kathahe samyong ngrasuk agamis nadyan bedha-bedha agaman bedha-bedha tata
carane nanging tetep nyawiji, kajen kinajening daya dinayan katanana kang cacap
cinacap, anane mung sayuk sayek saika praya angegungaken asma ingkang maha
kuasa, pinungguh kang wruhig kita lah sinten ta ingkang jumeneng nat bathara,
ambawuh dendayanyakra wata ing Negara ngamarta wening kinocap nomapan
lengsungna plahane dhewe-dhewe yen butha, raksesa, kethek, pragusa, pandheta,
lan para dewa wisih lamen lamether jejuluh sinten dasanamanira dasa sapuluh
nama wis samesthine jejuluh maha prabu sripuntadewa ya dharma kusuma, yudistira
sada dhuwe jaya kang kaya guna, tali karma ya ngresakse jathura sathru.
Narindra madukara, mardanggung ning nasya para dewa kinan para bidadari
kisampek para ratu, luhur dhateng ngungkul-ngungkul ngandhap tan kangsore
sesame, apa ta tolahing sang nata sung begawa kang nandhang kalup persaruk wae.
Wong kang nandang kasadan asusungka ingkang nandhang prihatin, yen ta
kinunggunga wirahing jajahing luhuring keprabon pramengkan ratusrati tanana
pedhote pinunggel kahawicarita sang ben bethatha keparing miyos sinawa sing
bebetura gedhah dampah naripe ing kencana.
Benatheing setya Aswertha bebabeg ing prang merdani sinebaran sari-sari kondas
kinedipi genis sinebaki sasepad kasturi denaysh. Sandyaning para bebyodatheng
temanggung-manggung jakapalarawa kengkeng sangenggang upacara keprabon. Banyak
dhalang sawunggaling harda walika kacumas ingkang blekang sarwalama. Kinebut
talaring nalura kanan kiri kongas kandaning kang sanata pindha prayangan blabar
dumuju dhateng pamorakan. Nembe nekang ngulat sirna sipat ingkang mangsane
panjajah ingkang bathara nata dharma. Dewane sesang malange jwantrah pinayang
bayang saking polah sarikah swahriyan. Sirkememan taknana balih malah malise
suket, godong, kayu karo bak samemana tatah mlampah ingkang kabiyarsa
rarurancing ing taratag binangun. Jwaraning giyati darya gening pakemasaning
kepareng anak pekerti, sakabehing boten kapathing darengkenging kakah pathing
darengkenging kumisah bahkan gembyadak raga ngulat kepenging pethakilan.
Siyateng ingkang nembe prapolahe kok semana tamu-tamuing pandhawa, narendra,
dwarawati dijuluki maha prabu sri bethara kresna ya sang patmana baya
hardimukti, narendra was-was gitaring papasaning kreta utusaning hariningrih
ing sanes kala eling-eling titising begawan bathara wisnu, legahing wejinan
nanging rawan hawane kang ngraka ana nata kang nandur madura dijuluki maha
prabu sri baladewa kakarasana ya tasih jaladara. Narendra sekti mandraguna
jayeng palugon lenggah mangkret ketelangan ingkang rayi panenggak satriya
unggul pawening ya satriya jodhipati. Ingkang kekasih raden harya werkudara.
Sang bratasena, bimasena ya sang gandhawartrah maja gagah perkasa gething
wosing bal parjajah nggremeng.
Candraning payayah rintang dewa sekti kang wah thuthuke naga ingkang mabuka
hamaring ingtrang ngombe gayud punika tata warnaipun. Kadhang panah pandhawa
satriya maduka ingkang kekasih raden janaka ya raden harjuna, ya sang raden
pamardhi ya puntadi ya wiyakso. Bagus warnane wingit pabermemilingguh, sekti
mandraguna jayeng prayeyaying prajurit pamekasing. Pamekasing bantu ragil
pandhawa kembar, satriya bumi rahtawu miwah satriya sawojajar ingkang kekasih
raden nakula miwah raden sadewa. Ing wuwi pepakan dersa parera madya brekasang
amuwe sumewung bludang tatag alam bajejel, riyel, rapet, pipit, tumpang dengkul
gawe tapah solah bet. Saking keingking sandawara seba. Jrowing pagedongan rena
rana martana nedya ngandani. Sesaji sukut dening rasa ngawontenaken sesaji raja
surya, pramila daya-daya ngrawuhaken sang pamong agung narendra dwarawati maha
prabu sri bathara kresna rawuh sarimbit lawan ingkang raka prabu baladewa.
Arjuna
Riwuhnya pating singgih benathura tosih grohing
caranenggah. Takohwan tokoh mangkana pangkeluhjit wangkang wardaya sang nata
kengkeng ing kawujereing wisahh eee....oooo....
Pangrarah tangreh ingrem... wuka..ra...ooo...
Karana tanpa palupi ati larsi lastudi..
Sarjana su...jana.. ke...lu.. kang...lu..hurr..
Kalatidha tintendaning tandane dur..ma..di...oooo...
Hataying raden ing tangrupi...daa... eee...ooo...
Ratune ratu...kuu.. ta..ma...
Patihe... patih li..nuweh...mula prayaka tyas raharja
ooo...
Panengkaripe becik..becik parandine...lan dadi..ooo...
Pamiyarsih ing para..becik.. ooo...
Matang saya anggadra rumendrag kang rirebethi..ooo.....
Beda-beda harapane wong sanegara...
Wong kang tetangit tangih pira..
Sira kang tameng kawit...
Kawitring tyas do kita tamang ing rawit rangit.
Dening ngupaya sandi hana rawung ngatimur manara ing
tamring tak wuling temah sena ing karsa tanpa witka... oooo....
Janaka : kaka prabu nuwun dene metawis
dhawuh, sarawa padhuka jengkaka prabu dwarawati ing wonten negari ngawarta
ngrayi para ngadura ngaturaken pasegan anakrame. Mawan tuan dumugi ganjag
kosanda pepandanipun keprabu kawulun nuwun, nuwun.
Kresna : reninggih yayi, kula tampi
simprembaganipun yayi sahmyaji amarga kowe metawon kakang dwarawati mula kula
tampi titang kawit, kula kaluhake ing
lumaya kula pethihaken ing pernah jaya wekething doyah mokah ana boleksana
boten langkung tuhdyas tutinipun prakanta dwarawati iki mana ugi konjukut yayi.
Janaka :inggih kakang prabu, kula
waraning pangdhe kula pareng pangestu podungkut jengkaka prabu kula ngpit
tangan kekal kula tetanggalken ing jaman muah anarah daging kang yowanan kawula
nuwun, nuwun
Kresna : ana inggih, kaluhiran padhuka
satya yayi.
Janaka : kaka prabu madura sarawuh
padhuka, kula ngaturaken pasegaran rembagyak purnawarni mugi konjupuk kakang
prabu.
Baladewa : wee.... la dalahh.. iki priye
yayi? Kula tampi pembrabagipun yayi prabu ngamarta iki mengko takon kakang
madura kula tampi tangan kekaling kula kanulaken ning lunga ya kula pethengaken
permaja. Lumetheking amolah kana baleksana.
Werkudara : waaaahhh... durung suwe tekanmu ana
negara ngamarta jlendrang kakangmu, retiku tanpa rana kresna grihding kakangku.
Janaka : kandangipun kakang werkudara,
cantusing budi.
Kresna : iya yayi..
Puntadewa :...panyuwun kula ngrawuhaken dhumateng paduka kanjeng kaka
Prabu estining manah. Ripaduka para
Pandhawa sasampunipun nampi kamukten negari. Boten kawarsa inggih negari
Ngamarta menika, ujubing manah ripaduka para Pandhawa badhe ngawontenaken
sesaji syukur sarana ngawontenaken sesaji rajasuya, konjuk dhumateng Gusti
ingkang makarya jagad. Kaka Prabu, rehning ripaduka kula ngaturaken bodho
balelo. Ing mangke kula namung sumarah dhumateng kepareng paduka kanjeng Kaka
Prabu murih sagedipun kasembadan gegayuhanipun ingkang rayi para Pandhawa kula
borongaken paduka kanjeng kaka Prabu kawula nuwun
Kresna : Inggih yayi. Ngaturaken panuwun ingkang tanpa upami dene
ingkang kakang ngantos dumugi mriki. Lenggahan menika taksih pinitaya dening
adhi-adhi kula para Pandhawa, minangka dados pamong. Namung, ngaten yayi,
sesambetan kalayan gegayuhan paduka yayi aji dalasan kadang kula para Pandhawa
anggenipun badhe ngawontenaken sesaji syukur konjuk wonten mring Gusti ingkang
maha suci, sarana ngawontenaken sesaji rajasuya. Mila winastanan rajasuya, raja
menika ratu, suya menika agung. Tegesipun Pandhawa badhe ngawontenaken sesaji
ratu agung
Puntadewa : Inggih Kaka Prabu. Kaluhuran sabda paduka kanjeng kaka Prabu
Kresna : Ngaten yayi, estonipun saingetipun ingkang raka Dwarawati
menika dereng wonten narendra ingkang sembada sarta kuwawi ngawontenaken sesaji
rajasuya jalaran awrat lho yayi sarat sranipun
Puntadewa : Lajeng sarat srananipun menapa kemawon kaka Prabu?
Kresna : Ngaten yayi. Ingkang sepisan, sesaji rajasuya menika kedah
dipunrawuhi para Brahmana ingkang gentur tatanipun cacahipun wonten 7. Lha
nggih, Brahmana 7 menika ingkang kajibah maos kidung puji sesanti dumadosing
sesaji rajasuya
Puntadewa : Inggih kaka Prabu
Kresna : Lajeng ingkanh angka kalih, sesaji rajasuya menika saged
dipunwastani sah, menawi ingkang ngrawuhi sarta ingkang njenengi menika dumados
saking para narendra. Tegesipun para ratu sekedhikipun sineksen ratu satus
negari kanthi manah ingkang lega tur bingah boten sarana kapeksa
Puntadewa : Inggih kaka Prabu
Kresna : Dene diungkab ingkang angka tiga sarta ingkang pungkasan
yayi, para Pandhawa kedah saged ngawontenaken sesaji kurban. Lah, kurban kala
wau sanes wujuding kewan nanging wujuding jalma manungsa ingkang tetela
mahambeg angkara murka. Liripun, Pendhawa kedah saged memayu rahayuning jiwa,
angka kalih memayu rahayuning kulawarga, angka tiga memayu rahayuning sasama,
wekasanipun memayu rahayuning buwana. Dados, Pendhawa kedah saged nentremaken
kawontenaning jagad ingkang ketaman dangu menika
Puntadewa : Inggih kaka Prabu
Kresna : Menika yayi. Menika sarat
srananipun ngawontenaken sesaji rajasuya. Lah, bab perkawis menika kula
sumanggaaken kepareng paduka yayi prabu
Puntadewa : Kaka Prabu ngaturaken panuwun ingkang tanpa upami. Dene dhawuhipun
kanjeng Kaka Prabu sawetawis andadosaken pajaring manah kula ibarat kados
lumampahing dalu kepapaging obor sewu. Kaka Prabu, menawi saking pamanggih kula,
bab rawuhipun pandhita 7 kula kinten ripaduka kula saged nyembadani. Angka
kalih, rawuhipun narendra satus nagari saking petang kula, memitraning Pandhawa
ingkang dumados para raja Narapati menika kula kinten langkung saking satus
negari. Dados kula taksih saged mujudaken. Namung kaka Prabu, ingkang pungkasan
sarana mawi sesaji kurban, ing mangka kurbanipun wujuing jalma manungsa. Dhuh
kaka Prabu, menika ingkang tetela ngawrataken raos ing manah kula. Selamining
agesang, ripauka kula boten nate amel kapituhaning sanes. Langkung-langkung
damel pepejah. Dhuh kaka Prabu, awrating raos manah kula tinimbang kamukten
kula menika mangke mawi ancik-ancik dhumateng gesanging sesami. Langkung
prayogi, kula wurungaken kemawon kaka Prabu
Kresna : Lho, mangke rumiyin yayi, mangke rumiyin. Menawi paduka yayi
Prabu menika mangke murungaken sedya menapa boten badhe njejering wirang? Yayi
prabu menika narendra. Narendra kedah saged netepi sabda Brahmana raja sabda
pandhita-pandhita pangandikaning ratu ora kena wola-wali. Ngucap sepisan kudu
dadi
Baladewa : Inggih lho yayi. Dipunpenggalih rumiyin. Menawi ngantos menika
mangke dipunwurungaken, lerekipun boten paduka yayi prabu piyambak ingkang
badhe wirang, nanging nggelandhang careng saking pucuk. Para Pandhawa
kasempyok. Menika mangke dados asor kawibawanipun karana yayi Prabu ngurungaken
sedya boten netepi sabda pangandika kala wau
Cancut kumerga tumanjing
Samodra toya dreng wiraganya banyu
sumaput wentis
Na kang garira sumingep nampeki
migeng jangka kang warih
Katon naga kumambang kemya sawu
keranak
Ngakak, galak, kumelap
Werkudara : Wah, Kresna kakangku
Kresna : Yayi Werkudara, piye yayi?
Werkudara : Lilanana aku bakal sumela matur sawetara
Kresna : Ya, si adhi arep matur apa?
Werkudara : Anggonmu wanuh karo Pandhawa ki wis lawas apa lagi wae?
Kresna : Lha ya pun kakang ki wiwit mudha tumaruna wis srawung klawan
para Pandhawa
Werkudara : Lha ya gene kakang Kresna ora apal karo watak tandhing grayange
Pandhawa siji lan sijine. Yen ngrembug prekara welah kesabaran weninging cipta
meneping rasa, kowe rembugana karo kakang mbarep. Mesthi dheweke cocog pancen
kuwi pakaryane kakang mbarep kaya ngono kuwi
Kresna : Emm, mengkono
Werkudara : Iya. Yen ngrembug prekara kaendahan luhuring paramasastra sarta
endahing budaya, kowe rembugana karo Janaka, mesthi dheweke cocog. Yen ngrembug
bab prekara tanduran, kowe rembugana karo Nakula. Nanging yen ta kowe ngrembug
bab prekara wong perang, kowe aja rembugan karo sapa-sapa. Kowe rembugana karo
aku, pancen kuwi bagehanku. Dadi yen sesaji rajasuya iki mengko kudu nganggo
kerengan, kudu nganggo jotosan, gedhene nganti ngetokake getih paribahasane,
kowe aja paring karo kakang mbarep. Ra wurung ra dadi iki ngko. Nyuwen-nyuweni
laku. Rembugana karo aku. Ratu ngendi sing kudu dadi kurban tak jangkahe dhewe
Kresna : Werkudara
Werkudara : Apa?
Kresna : Pun kakang ora maido perkara kesaguhanmu lan kewanenmu.
Nanging, si adhi kudu eling yen ta si adhi iku kinayoman dening narendra. Yayi
Prabu Puntadewa ki kejaba kangmasmu ya ratu gustimu. Mula suwunaken dipalilah.
Yen ta pancen yayi Prabu Puntadewa ora maringake, kowe kuwi kudu nerima
Werkudara : Ya sukur dililani. Ora dililani budhal dhewe
Kresna : Hus, budhal dhewe piye ta kowe ki? Ora kena. Kudu nganggo
tatanan. Ora kena grusa-grusu. Kados pundi yayi? Menika wonten kasagahanipun
ingkang rayi pun Werkudara sagah ngupadi sesaji kurban. Yayi samiaji paring
palilah saha marengaken menapa boten?
Puntadewa : Inggih kaka Prabu. Menawi ta menika pikajengipun yayi Werkudara
kula sumanggaaken. Watonipun sanes kula ingkag ngawontenaken sesaji kurban
Kresna : O, ngaten
Puntadewa : Inggih kaka Prabu
Kresna : Inggih, inggih yayi. Tegesipun yayi Prabu sampun paring
palilah?
Puntadewa : Kula sumanggaaken kaka Prabu
Kresna : Dara!
Werkudara : Kresna kakangku, apa?
Kresna : Iki wis ana palilah saka ingkang raka yayi Prabu Puntadewa
Werkudara : Ya, yen pancen wuninganti lungaku, kandhanana tak paranane dhewe
Kresna : Weningna ciptamu! Menepna rasamu! Kowe ngko bakal entuk
pituduh saka keparenging Gusti kang murbeng dumadi
Arum-arum lumrangkang sekar
Gadhung myang si gadhing
Rerengganing taman sari
Premara ngingsep sarine
Brengengeng pindha budhining
Brahmana
Mangsah santi jaya, jaya
Hamsa : Nuwun. Amin pasang kalimantabik sinabekta ngiloiya
tinebehna siku dhadhaningu Bathara sinuwun kuka ingkang sowan
Puntadewa : Nuwun mangketa ki sanak, keparenga kula hanila krami. Sing
ngandika menika narendra saking pundi lan sinten jejulukipun sang Prabu?
Hamsa : Kawula nuwun, nuwun nok nuninggih. Menawi paduka sinuwun
dangu kaliyan kula. Kula wingking saking negari hargabentar. Kula bebahu
tengenipun narendra Magada, Prabu Jarasandha. Kula ingkang sudya mastani kula
Prabu Hamsa
Puntadewa : Paduka ingkang dijejuluk Prabu Hamsa?
Hamsa : Inggih
Puntadewa : Sami karahardyan rawuh paduka sang Prabu
Hamsa : Kawula nuwun awit saking kasembah berkah pangestu paduka
ingkang sinuwun. Rahargya pisowan kula pangebekti kula katur
Puntadewa: Sinuwun. Inggih sang
Prabu, sanget anggen kula nampi dhawaha sami-sami
Hamsa : Lajeng keparenga kula badhe miterang narendra Ngamarta
Prabu Puntadewa menika ingkang pundi? Paduka menapa ingkang linggih wonten
wingking menika
Puntadewa : Inggih. Dipuntepangaken kemawon. Narendra Ngamarta menika inggih
kula menika
Hamsa : Prabu Puntadewa menika njenengan menika?
Puntadewa : Inggih sang Prabu
Hamsa : Owalah dalah. Hahaha
Baladewa : Cangkeme. Hayo meneng ora! Meneng ora!
Kresna : Kaka Prabu, sabar ka
Baladewa : Sabar-sabar piye?
Kresna : Kaka Prabu, budayanipun benten. Budayanipun menika benten
Baladewa : Lha ya merga budayane beda kuwi. Iki ana ing nagara Ngamarta,
kudu nganggo tata cara Ngamarta. Anggepe apa? Cengengesan. Ora eneng apa-apa
hahahaha
Hamsa : Hahahaha
Baladewa : Hayo munia meneh! Tak dugang raimu kowe. Kaya bagus-bagusa mono.
Teka-teka jingklak-jengklek, pethitha-pethiti, joged pecicilan, kaya apik-apika
jogede. Njunjung sikil wae kuwalik ngono kok neka-neka
Kresna : Sampun ta kaka Prabu. Kula aturi sabar rumiyin
Puntadewa : Inggih sang Prabu. Wonten wigatosing kersa punapi dene paduka
kepareng rawuh?
Hamsa : Inggih. Ngaten sinuwun, sowan kula ing Ngabyantara paduking
sinuwun ingkang sepisan, kula ngaturaken sungkeming pangabekti. Ingkang angka
kalih, kepengin ngaturaken kekadangan dungkab ingkang triwigati, sowan kula
menika kautus kaliyan ratu gusti kula Prabu Jarasandha. Kula ngaturaken bilih
nagari Magada menawi dipunwusadani pusaka Ngamarta jimat jamus Kalimasada. Mila
saking menika sinuwun, sowan kula menika badhe nyuwun sih kawelasan, nyuwun
ngampil jimat jamus Kalimasada minangka wusadaning negari Magada. Mangke
purnaning gati badhe kula konduraken. Lah, wondene, wondene menawi paduka sang
Prabu boten pitados kaliyan kula, keparenga badhe kula tumbas sisan. Pinten
reginipun kula ndherek. Jimat jamus Kalimasada baadhe kula gentosi. Pinten wragatipun?
Menapa badhe lintu, kamukten negari kula sagah badhe nglintoni. Menapa badhe
lintu bandha donya mas picis rajabrana? Bandha donya negari Magada
dipunkusuwana kados siti, dipuntewa kados toya boten badhe telas
Puntadewa : Inggih sang Prabu, mugi mugi andadosna ing kawuningan. Kula boten
badhe kawratan ngaturaken jimat jamus Kalimasada, namung perlu kawuningan,
jimat jamus Kalimasada menika boten kula piyambak ingkang ndarbeni. Pendhawa
sedayanipun menika sami majibi
Hamsa : O, mekaten
Puntadewa : Inggih. Milanipun langkung prayogi kula badhe tetarosan rumiyin
kaliyan kadang-kadang kula mangke kados pundi
Hamsa : Hanggih. Langkung prayogi mekaten. Inggih. Sendika, kula
badhe ngentosi dhawuh paduka ingkang sinuwun
Puntadewa : Werkudara!
Werkudara : Mbarep kakangku, apa?
Puntadewa : Temonano dhayoh iki Werkudara!
Bumi gonjang-ganjing, langit
kelap-kelap katon
Lir kining sang risang, maweh
gandrung
Sabarengkat nguwulur, moyak-mayik
katon ya balewur
Lumari sang gandrung, dhuh hari
sumitra
Hari sumitra tenaya paran rekabeh
siniwana
Werkudara : Wah, Hamsa! Hamsa! Hamsa!
Hamsa : Nun! Wonten dhawuh Raden?
Bladewa : O, budheg. Ngono wae mbagusi
Werkudara : Ngerti karo aku?
Hamsa : Paduka menika sinten?
Werkudara : Kadang panenggak Pandhawa, Werkudara
kekasihku
Hamsa : Hmm. Paduka Raden Werkudara?
Werkudara : Iya
Hamsa : Keparengipun?
Werkudara : Apa ya bener ta kowe mbutuhake jimat
Kalimasada?
Hamsa : Inggih Raden, saestu
Werkudara : Jimat Kalimasada sing nggawa aku
Hamsa : Hmm. Jimat Kalimasada ingkang ngasta paduka?
Werkudara : Iya. Apa bener yen ta kowe gelem nuku jimat
Kalimasada?
Hamsa : Lho, purun Raden, purun
Werkudara : Kebeneran, iki pirang-pirang dina tak tawak-tawakke kok ora eneng
wong gelem
Baladewa : Hahaha. Dhayohe koclok sing nemoni dhegleng. Malah gathuk kuwi
Hamsa : Nggih. Lajeng keparengipun Raden Werkudara ngersaaken
pinten? Badhe kula banggi
Baladewa : He, yayi Kresna!
Kresna : Kula kaka Prabu
Baladewa : Dibanggi ki apa kuwi?
Kresna : Dipunbayar
Baladewa : Eee, dibanggi ki dibayar?
Kresna : Inggih
Baladewa : Hahaha. Lagek ngerti aku. Basa ngendi kuwi? Dibayar kok
dibanggi. Kowe tunggale nek Pringgodani ndeling ngedhaton ngene ki
Kresna : Lha nggih boten ngaten paduka meniki
Hamsa : Nggih. Lajeng keparengipun?
Werkudara : Kowe aja takon rega, ing kene ora susah dibayar nganggo dhuwit
Hamsa : O, ngaten?
Werkudara : Iya. Aku njaluk seksi wae nggonku bakal menehake menyang kowe
Hamsa : Ngersaake seksi ingkang nekseni?
Werkudara : Iya. Aku njaluk seksi sithike wong 500. Pilihana sing
kendel-kendel kon nggawa gaman kabeh. Kowe rene nggawa bala apa ora?
Hamsa : Lho, mbekta Raden, mbekta
Werkudara : Lha ya, aku njaluk seksi sithike wong 500, kon nggawa gaman kabeh.
Pilihana sing kendel-kendel sing digdaya-digdaya
Hamsa : Lho, kok ngaten nika pripun niku?
Baladewa : Wani ora? Ratu kok ingah-ingih. Nek wani, wani. Ra wani, mundur!
Hamsa : Nggih, nggih Raden. Menawi ngaten, badhe kula estokaken.
Lajeng kepareng paduka?
Werkudara : Ngentenana bubar pasewakan
Hamsa : O. Ngaten?
Werkudara : Iya. Entenana ning alun-alun, kowe ketemu karo aku
Hamsa : Inggih. Sendika ngestoaken dhawuh. Genewun, dinten menika
sampun wonten katerangan kang gumathuk. Kepareng kula nyuwun pamit
Kresna : Inggih sang Prabu. Ngantia kawicaksanan
Hamsa : Sampun. Genewun kula nyuwun pamit
Kresna : Nggih sang Prabu, nagtos-atos
Hamsa : Sampun, genewun sekecaaken lenggah. Kula nyuwun pamit
Baladewa : Ya, tak donga-dongakke muga-muga lepasa paramu, jembara kuburmu
ya
Kresna : Werkudara!
Werkudara : Kresna kakangku, apa?
Kresna : Nah, iki yayi. Ing ngarep rak pun kakang sampun paring
dhawuh karo si adhi. Entenana Werkudara, nggonmu bakal golek sesaji kurban
mengko bakal entuk pituduh saka keparenging Gusti kang akarya jagad. Lha ya iki
Werkudara
Werkudara : Apa Hamsa iki sing kudu dadi kurban?
Kresna : Dudu. Hamsa iki mung kongkonan. Sing kudu dadi kurban ratu
sing disebut Hamsa iku mau. Ratu Magada, Prabu Jarasandha
Werkudara : Keneng apa kudu Jarasandha?
Kresna : Ngertia, Jarasandha kuwi ora percaya lan ora manembah maring
Gusti sing gawe urip. Nanging manembah muji sukur marang sang juang Batharakala
dewaning brahala. Dina iki, Jarasandha kuwi bakal ngenengake sesaji lodra.
Sesaji lodra kuwi bakal bekakak mateni ratu cacahe 100 negara. Mangka dina iki,
Jarasandha kuwi wis ngunjara ratu entuk 97 negara. Dadi yen kowe arep ngaturi
para ratu Narapati 100 negara, kowe wis kalah dhisik karo Jarasandha. Wis akeh
ratu sing dikunjara, dibanda, dilebokake ana jeroning pakunjaran. Mangka genepe
100 isih kurang 3. Mula iki mau kongkonan karo Hamsa pawadan nyilih jimat jamus
Kalimasada iki mau mung dinggo lamis samudana. Ning janjane mono, iki mau,
Hamsa iki mau golek sisik melik genepe ratu sing kurang 3 mau. Karepe sing
diunter sing diarah: 1. Negara Ngamarta, 2. Dwarawati, 3. Negara Mandura
Baladewa : Lho, negaraku katut kuwi?
Kresna : Inggih kaka Prabu
Baladewa : Lha kok kowe ora omong mau-mau? Wah, umpama kowe ngomong mau-mau
rak tak gecek nek nggon kene. Wah, layak ta layak. Pirang-pirang dina kok atiku
ora kepenak. Mung tansah trataban. Welah dalah, mau bengi ki aku ngimpi yayi
Kresna : Kaka Prabu nyumpena menawa?
Baladewa : Aku ngimpi dirubung sendhok
Kresna : Lha niku rak malah sae
Baladewa : Wah, keparat. Negaraku dirasani wong iblis
Kresna : Mula Werkudara, si adhi dina iki upamane kowe mateni Jarasandha,
kowe ora dosa. Sebab, kowe mateni ratu 1 nanging kowe nguripi ratu 97 negara.
Yen kowe ora nganggo cara mengkono, tangeh lamun bakal klakon ngenengake sesaji
rajasuya. Cethane mono, Werkudara kono mau minangka dadi dutaning adil,
utusaning Gusti kang akarya jagad, nentremake swasana. Sing tak karepake kaya
mangkono. Kowe wani apa ora tandhing karo Jarasandha?
Werkudara : Besuk wani saiki wani
Kresna : Bagus
Puntadewa : Mangke rumiyin kaka Prabu. Keparenga kula badhe sumela matur
Kresna : Nggih kados pundi yayi?
Puntadewa : Menawi ngantos Werkudara menika mangke peperangan, kula boten lila
Kresna : Sababipun?
Puntadewa : Inggih. Menawi Werkudara menika mangke menang, menawi ngantos
kawon, alit sakit, ageng dumugining pejah, kula ingkang kecalan kaka Prabu.
Werkudara menika ingkang minangka dados tanggul bebetenging kiwa negari
Ngamarta. Menawi ngantos Werkudara menika mangke kasoran tandhing kaliyan
Jarasandha, agengipun ngantos dumugining sirna, kula ingkang kecalan. Werkudara
menika katresnan kula kaka Prabu
Kresna : Welah dalah. Hmm. Nggih kula boten maiben yayi. Mangke
rumiyin. Yayi Prabu sampun ngantos ngumatosaken bab perkawis kawontenanipun
Werkudara tandhing kaliyan Jarasandha. Upamia, menika upami lho yayi, upami
Werkudara menika alit sakit ageng dumuginipun pejah, menika ingkang mejahi rak
mengsah tiyang sanes. Tegese mungsuh wong liya. Rumiyin menika wonten lho yayi,
wonten crita sanes critaning titah sanes critaning dewa. Nanging malah
critaning Nabi. Rumiyin menika wonten yayi, setunggaling Nabi dipunprentah
kaliyan Gusti ingkang murbeng dumadi, kapurih mejahi anakipun menika wonten.
Lha, rehning menika prentahing Gusti, nadya Nabi kala wau awrat raosing manah
badhe mejahi anakipun. Lha, dilalahipun anakipun inggih purun. Sesampunipun anakipun
badhe dipunperjaya, badhe dipun sembelih yayi, kados wonten kaelokane
kawontenan kaelokaning jagad. Ical wujuding putranipun dados wujuding kewan,
dipunsantuni kewan. Mila, ngantos engga sepriki wonten pengetan korban. Lha,
menapa ta yayi maknaning kurban kala wau? Maknaning kurban menika tegesipun aja
banget-banget nggonmu nggondheli kahanan donya, nadyan ta kuwi wujude katresnan
. Anak, bojo, kulawarga, drajat, pangkat, bandha donya, saben tiyang mesthi
tresna yayi. Ming kula aturi enget, menika sanes kagungan panjenengan. Menika
kagunganipun Gusti ingkang murbeng dumadi. Dipunpundhut sawanci-wanci, yayi
Prabu boten saged menapa-menapa. Bojo ayu nek mati arep ngapa? Anak pinter
bagus mangka mati, menapa badhe dipungondheli? Sedaya menika kala wau wonten
astane Gusti ingkang murbeng dumadi. Menika yayi menggah maknanipun kurban
Baladewa : Welah dalah, jebulane Prabu Kresna ki ya isa dakwah ta?
Kresna : Boten kok nama dakwah kaka Prabu. Kula menika namung anut
laku jantraning para sesepuh ingkang paring piwulang kautaman dhumateng titah
Baladewa : Iya yayi, pancen bener
Kresna : Mula Werkudara, aja mangrotingal. Aja tidha-tidha rasaning
atimu. Tindakna yayi!
Puntadewa : Dhuh adhiku dhi Werkudara, eneng napa yayi, pun kakang kok mbok
junjung mbok umbulake? Pun kakang dhunna Werkudara. Aku selak singunen yayi
Werkudara : Mbarep kakangku
Puntadewa : Apa yayi?
Werkudara : Aja kleru penampamu. Hanane kowe tak umbulake merga aku iki
ngrumangsa sedulurmu nom. Aku ora iso ngajeni karo sedulur tuwa ora isa basa, oraisa
nyembah, ora isa ndhodhog. Kowe minangka wakile bapakku, Prabu Pandhu. Aku arep
ngayahi pakaryan sing abot. Mula gage sawangen kanthi wenining ciptamu. Jagadku
iki jejeg apa dhoyong? Yen pancen jagadku ki jejeg, jagagna aku menang tandhing
karo Jarasandha. Nanging yen ta pancen jagadku ki dhoyong, wes jagagna aku
mesthi modar ana ing paran
Puntadewa : Dhuh adhiku dhi Werkudara, manut pamawasing pun kakang, jagadmu
isih ngadeg jejg manther tejamu nyata lanang. Ya mung wae dhi, wanci-wanci
dhawuh pangandikanipun kakang estokna
Werkudara : Iya, piye?
Puntadewa : Lamun si adhi kuwi perang, kowe menanga, kalaha, kowe aja sesumbar
ya dhi!
Werkudara : Iya. Tak estokake dhawuhmu
Cingrak mangsak risang bayu siwi
Rikumungko manembah anglir baya
kontap
Hanglir baya mas tinimbang ngungkal
gunung, ngungkul gunung
Bima pakurawrakaring toya
Baladewa : Yayi Kresna!
Kresna : Kula wonten dhawuh kaka Prabu
Baladewa : Aku nyawang lelakon iki mau, sanalika aku bombong. Ning ya
ngondhok-ondhok rasaku
Kresna : Sebabipun menapa kaka Prabu?
Baladewa : Yen dipikir yen dinalar, Werkudara ki wong kaku, Werkudara ki
wong kodo, wong dhoso. Iya ta?
Kresna : Inggih kaka Prabu
Baladewa : Ning nyatane malah kebak ing kautaman
Kresna : Buktinipun?
Baladewa : Buktine, saben-saben Werkudara kuwi arep ngayahi pakaryan,
ngayahi darma sing abot, ora lali njaluk pangestu karo kangmase. Kakange
dijunjung dijaluki pangestu. Wah, jan aku kok rumangsa melu seneng. Mbok kowe
ki melu-melu ngono kuwi piye ta?
Kresna : Keparengipun kaka Prabu?
Baladewa : Aku ki rak kakangmu
Kresna : Inggih, lajeng?
Baladewa : Aku pisan-pisan junjungen jalukana pangestu, coba kaya ngapa
rasane
Kresna : Kaka Prabu!
Baladewa : Piye?
Kresna : Watak wantu menika boten saged badhe dipuntiru. Dados
ingkang saged nindakaken ngaten menika inggih namung Werkudara piyambak.
Dipuntindakaken tiyang sanes boten patut. Menika watakipun Werkudara.
Cak-cakanipun inggih kados menika
Baladewa : O, dadi nak ora Werkudara ya ora wangun?
Kresna : Estonipun inggih mekaten
Baladewa : Welah dalah. Hahaha. Iya, iya, iya yayi
Kresna : Kaka Prabu!
Baladewa : Piye?
Kresna : Dinten menika paduka kanjeng kaka Prabu kula caosi pakaryan
Baladewa : Gaweyan apa?
Kresna : Hamsa menika kala wau dados garapanipun kaka Prabu
Baladewa : Ratu koclok iki mau?
Kresna : Inggih kaka Prabu
Baladewa : Pateni saiki apa sesuk?
Kresna : Kula borongaken dhumateng paduka kaka Prabu Mandura
Baladewa : Ya
Kresna : Kula borongaken. Pun kakang saguh
mendhegani, ngopeni Hamsa iki mau?
Baladewa : Nanging pun kakang duweni penjaluk
Kresna : Kaka Prabu mundhut menapa?
Baladewa : Baladewa ki nak tumandang gawe duwe cara dhewe. Pun kakang iki
duweni pakem dhewe. Pakeme Baladewa ya kaya ngene ki. Mula yen pun kakang iki
mengko tumandang, aja nganti ana wong ngribeti. Aja nganti ana wong
ngewuh-ngewuhi
Kresna : Ngaten kaka Prabu?
Baladewa : Ya. Saiki ayo dha manut pakeme dhewe-dhewe, aja ngrusak pakeme
wong liya. Negara bubrah, negara ora tentrem kuwi jalaran senenge dha
ngogrek-ngogrek pakeme kancane. Mangka pakeme dhewe ora rampung. Iki lho, iki
dadia pengeling-eling. Kresna ki cak-cakane ya ngunu kuwi, Baladewa ngene ki,
Janaka ya kaya ngono kae. Mulane aja padha kisruh, aja nganti cawuh, tak
tandangane dhewe
Kresna : O, ngaten kaka Prabu?
Baladewa : Iya
Kresna : Inggih kaka Prabu. Sampun watosna penggalih badhe kula
estokaken. Yayi Samiaji?
Puntadewa : Wonten dhawuh kaka Prabu?
Kresna : Ripaduka ing Mandukara, yayi Arjuna badhe kula kanthi
ngawat-awati ingkang yayi pun Werkudara
Puntadewa : Inggih kaka Prabu, kula sumanggaaken. Namung panyuwun kula,
saderengipun kaka Prabu jengkar keparenga manjing dhumaten sanggal
palangkating, nenuwun dhumateng purbaning Gusti ingkang akarya jagad
Kresna : Inggih. Kula estokaken dhawuh paduka yayi
Puntadewa : Kembar!
Nakula, Sadewa : Kula wonten timbalan
kengken dhawuh kaka Prabu
Puntadewa : Bubarna para wadya ingkang nggantung saba ingsun konduraken wonten
kedhaton
Nakula : Nuninggih. Ngestokaken dhawuh paduka kanjeng kaka Prabu
Sadewa : Sabetiakat pareka wau riwutnya paripurna sabdanira sang Prabu
Buminata kondur wonten kedhaton yak ngarsa teng kepuri kalamun cinandra. Samiya
muji syukur marang panguwasaning juwang agung
Hamsa : togog
Togog : kula , sinuwun
Hamsa : Lega atiku gog. bareng wis tak
nyatakake tumekana nagara Ngamarta kondange wong Pandawa jare kondange wong pinter
Togog : inggih
Hamsa : ning nyatane jebule Pandawa gonne wong
bodho
Togog : lhoh , kok panjenengan saged ngendika
ngoten dasare menapa ?
Hamsa : tekaku ing Ngamarta kan mung reka reka
arep nyileh jimad Kalimasada. Aku reka reka nyilih jimad Kalimasada diulunke
Gog
Togog : Hiyak menapa nggih ?
Hamsa : Diwenehke
Togog : Sampun diasta napa dereng ?
Hamsa : durung
Togog : durung ngoten atek mempeng , tak kira
wis digawa , Sing ajeng maringke sinten ?
Hamsa :
Sing arep maringke Raden Werkudara
Togog : loh kok Werkudara ?
Bilung : loh ? apa wis pindah ? Kok Raden
Werkudara ya kang ?
Togog : hlaa iyo
Bilung : Utawa pindah kok gak ana pengumuman ?
Mangke rumiyin , Raden Werkudara ngendika pripun ?
Hamsa : Ngene , Raden Werkudara arep maringke
jimad Kalimasada ning jaluk paseksen , paseksen sithike wong 500 kon nggawa
gaman kabeh , kon milih sing peng pengan . Lak apik to ?
Togog : apik pripun ? sampeyan ditantang ngono
lho
Hamsa : Loh ? Nantang to ngonowi ?
Togog : Tenan to nak malah salah , Lung bilung
kuwi genahna lung
Bilung : Rada mundur kang , mengko ndak ra cetha
nak ku omong
Togog : yo
Bilung : Ngoten nggih , sampeyan niku jan jane
nak ditantang Werkudara
Hamsa : leh ? nantang piye ?
Bilung : Lha niku lha sampeyan dikon gawa
paseksen 500 gawa gaman kabeh , kon milihi sing eng pengan , tegese We kelakon
gawa Jimad Kalimasada yen isa ngalahkne Werkudara nak perlu kroyoken wong 500 ,
ngonten niku karepe
Hamsa : Loh ? Dadi Werkudara ku nantang aku ?
Bilung : Inggih
Hamsa : Atek ora krasa yen nantang aku
Bilung : lha Ngamarta gone wong alus alus kok ,
nantang musuhe nganti ora krasa
Hamsa : lha nggih
Bilung : Beda karo gone dhewe , wong gone dhewe
wong sabrang nak ra diperkosa ra marem , yo ra kang ?
Togog : Mbuh
Bilung : Pripun sakniki ?
Hamsa : Nak manut panemumu piye ? Werkudara
diladeni opo ora ?
Bilung : nek sampeyan manut kula sampeyan bali
mawon mumpung yahmene kendaraan jik gampang ngoten . Werkudara kok dimungsuhi
Hamsa : loh ?/ Werkudara kui bandhane sepira ?
Bilung :
Werkudara kok disepelekake ? sampeyan karo anak e wae apa menang
Hamsa : sapa kui ?
Bilung : anake Werkudara
Hamsa : Anake Werkudara kui pira ?
Bilung : Enten sing 2 , 3 lan 4
Hamsa : Anak kok ra maton
Bilung : Loh pancen ngeten niku
Hamsa : Nek 2 ?
Bilung : Antareja lan Gathotkaca
Hamsa : nek 3 ?
Bilung : Antareja , Gathotkaca lan Antasena
Hamsa : Lha yen 4 ?
Bilung : Antareja , Gathotkaca , Antasena lan Srenggini
Hamsa : lha sing bener sing endi ?
Bilung : Nak
kula manut sing naggap . Pun pripun ?
Hamsa : Antareja karo aku pie ?
Bilung : Tiyange dedeke pada ning gedhe
sampeyan
Hamsa : Gedhe aku ?
Bilung : Inggih , Bedane nang sampeyan ora betah
melek , niku eleke , Agek widasari ae wis turu
Hamsa : Antareja kui pethingane ?
Bilung : Pethingane Amblesbumi
Hamsa : atek kaya welut ?
Bilung : lha nggih putune ula
Hamsa : Ula ??
Bilung : Inggih , Putune Bethara Antabuga ,
Antabuga nduwe anak wedok bethari Tugimi dipek bratasena nika Antareja nduwe
upas , jeneng upas prayan angger ngidoni wong mlonyoh. Antareja
Hamsa : Nek Gathotkaca ?
Bilung : Isa mabur
Hamsa : Aku ya isa !!
Bilung : Sampeyan isa mabur nanging yen japane kualikra isa medun nangkring raisa
mulih . Gathutkaca kuwi anak dewi Arimbi dimengku Raden Bratasena nduwe anak
Gathotkaca . Gathotkaca kuwi mabur medun menclok pundak iso nguntir sirah mati
langsung
Hamsa : Heem ya terus
Bilung : Antasena kuwi bedha malih
Hamsa : Sapa kuwi ?
Bilung : Anake Bethari Urangayu , dipek
Bratasena duwe anak Antasena . Antasena duwe sungut loro niku isine nggo upas
Hamsa : yo yo
Bilung : Mula yen perang Antasena ngetokne
sungud , nyungut musuhe
Hamsa : medenimen
Bilung : Srenggani niku anake Rekhatasari nika
widodarine yuyu dipek Bratasena , Tangane capit loro.
Hamsa : Werkudara kok bojo lan maratuane kewan
kabeh
Bilung : Nadyan kewan nanging yo dewa
Hamsa : Mosok ?? Dewa ula sapa ?
Bilung :
Antabuga
Hamsa : Urang ?
Bilung : Bethara Ranggana
Hamsa : Yuyu
Bilung :Bethara
Rekatatama
Hamsa : Bulus
Bilung :
Gedawang anala
Hamsa : Kodok
Bilung : Bethara Precil Sumita
Togog : Ampun digugu ucapane bilung
Hamsa : togog , dina iki ketatna prajurit ,
arep tak pethokna prajurit Ngamarta
Togog : Inggih , Ngatos atos sinuwun
Enjing bidhal
gumuruh saking nagari wirata
Gung ingkang
palakaswa ka Prabu hananira ing surya wekdal lira
Hamsa : Togog
Togog : Inggih
Hamsa : Ya iki sing Ratu sing nyengkalak
omonganku ing Ngamarta
Togog : lung bilung , cilaka lung
Bilung : we ngerti ra kang ?
Togog : kuwi sapa ?
Bilung : Ratu galak sak jagad , Baladewa kang
Hamsa : He gage , ngakua sejatine kowe sapa ?
kowe gaene maido aku ning ngamarta , nyengkala omonganku
Bukaya yasini
pijaja pangawingon-wingon tra kocak ngondar-ngandir
Wejanan nira
mbranang pinja kembang ngarawaridhang
Baladewa : He
Hamsa lekna mripatmu , gathekna gobokmu, Raden Prabu Baladewa , Okrosanrawarsi
jaladara we wani ngumbar ngondal kapram
Bilung : Omongo kang jak balik wae
Hamsa : Pancen tak jarak tak temaha Raden
Baladewa . Aku tekan Ngamarta aku bakal golek genepe ratu satus sing kurang
telu , Ngamarta , Puntadewa darawati kresna katelune kalebu kowe mula kuncupna
tanganmu tak banda tak slimpung sikilmu katurn kersane ratu Gustiku
Baladewa :
Cangkemu kuwi , Iblis laknat jeleh urip kowe , We ki mok kira Baladewa sapamu ?
Pamer umuk , Ayo tangio tak tungkak telakmu we keparat Baladewa , we bosen urip
? wis jeleh ngemut legine gula ? wis ulap nyawang sorote srengenge , tangio ,
tugel gulumu , Baladewa dilawan , cuuuih
Togog : Bilung , tilikana kui mati po urip
Bilung : Mati kok kang
Togog : alah opo iya ?
Bilung : Diomongi kok , ijik anget tapi , apa
tak pateni pisan ?
Togog : ngawur ae , sinuwun , mangga kula aturi wungu , Ratu
kok turu ning aspal
Ritua
ngawurawurahan tengaraning ajurit
Wong maguru
bangsa tetep kaya butula
Hamsa : Gog , Prabu Baladewa kuwi cengkiling
ya gog ?
Togog : Ya nggih watake ngoteniku , nak gak
kuwi dudu Baladewa , Pripun ?
Hamsa
: Tak labrake dewe
Patih
: Keparat , ana satrio dedeke
sekilat awake kuru brengose sak kelut kelut methuke lakuku , sapa kuwi ??
Anut lakuning
Kurawa ing wuni
Patine sang
Abimanyu kena ing cidra
Sira risang
Setyaki menyat ngampil sanjata
Saroslamen talangkap
borislawa matiti manah cepitan naga gandha
Patih
KumandhangGarba : Keparat ana satria dedeke mung sakilat awake kuru brengose
sakelut kelut metukake lakuku , sapa kowe ?
Raden Setiaki : Ngakuo Prajurit saka ngendi ?
Patih
KumandhangGarba : wah dala dupak kedisikan , bener , kekeset ratu gusti magada
prabu jaralda , we takon kang dadi aranku patih kumndhang garba aranku , kowe
sapa ?
Raden Setiaki : Raden Setiaki
Patih
KumandhangGarba : endi sing jenenge Werkudara , kon mrene
Raden Setiaki : ora susuah nyumbare kakang
Werkudara ing ngarepmu anggepen dadi mungsuh bebuyutan
Patih
KumandhangGarba : Ambuuh , tak guwak dadmu melesat igamu aja takon takon
----------------------------------------------PERANG--------------------------------------
Patih KumandhangGarba
: Sapa iki
Raden Antareja : Raden Antareja , Yo ayo krayaken aku
Patih
KumandhangGarba : Rasah krayakan
-----------------------------------------------PERANG-------------------------------------
Patih Sentewere
: Wah pancen peranakane Pandawa ampuh ampuh
Gathotkaca : Rasah ngalembana
Patih Sentewere
: Kowe sapa ?
Gathotkaca : Gathotkaca , Kowe sapa ?
Patih Sentewere
: Patih Sentewere
--------------------------------------PERANG---------------------------------
Buta Pandhawa
tata gati wisaya indriaksasura maruta
Pawanabana
margana
Patih Ludra
Parimuka : EE lha dala kabeh para prajurit mudrak tak tandangane dewe , Patih
ludra parimuka iki ayonana krida kowe geged sigeg pengapit bali dadranu
Patih ludra
parimuka Perang karo Gathotkaca
Baladewa : Adhuh biyung. Jangkrik! Iki sapa iki nibakke gaman tanpa
pariwara iki sapa iki? Wah, kowe njarak perkara karo Prabu Baladewa ra dawa
umurmu kowe. He, arep ngapa kowe? Hm? Arep ngapa? Hayo guwak! Guwak! Guwak!
Manungsa ora kena dieman. Hamsa!
Hamsa : Apa Prabu Baladewa?
Baladewa : Kapeksa kowe ora gelem bali
Hamsa : Aku gelem bali yen aku wis klakon ngendharat Prabu Baladewa
Baladewa : Piye?
Hamsa : Gelem bali yen aku wis klakon ngendharat Prabu
Baladewa : O...lha karepe dhewe. Kowe arep nyumbari karo Prabu Baladewa
arep damput kowe? Hayo, hamung sura merata dewi marata katokna budimu! Katokna
budimu! Kurang bana nyerana, kurang gamel medatnya, kurang sekti mergurua, ayo!
Majua kepara karsa leganing atiku sayuta wara sakethi wuri. Ora-orane kekiwa tandhing
karo Prabu Baladewa iki jalukamu kowe! Mandheg! Mandheg! He, apa iki?
Hamsa : Wastadan
Baladewa : Apa iki?
Hamsa : Pusaka Mandura Kyai Nenggala
Baladewa : Wes pirang-pirang nyawa sing diuntapake karo Nenggala iki klebu
kowe. Kowe arep njajak kaprawiran? Kowe arep ngrasakake senjata negara? Nyo!
-----------------------------------PERANG-------------------------------------
Baladewa : Rasakna, mamprung nyawamu kowe. Matia! Mati! Diomongi ok, wong
stres sing dijarag
Ndidir babahaning lemah nenggih Prabu
Hamsa. Ngulat Prabu Dimbaka riwutnya nampi atur rira kiwelah togok. Daya-daya
dumangkahing payudan nglangkahi konerapane Prabu Hamsa. Jenggirat, Prabu Hamsa
kaya wungu saking nendra.
Baladewa : Sapa iki? Hmm? Sapa iki?
Dimbaka : Prabu Dimbaka
Baladewa : Dimbaka? Prenah apa karo Hamsa?
Dimbaka : Aku kadang sapeguron
Baladewa : Kadang sapeguron? Kowe arep belani patine Hamsa ngono apa piye?
Dimbaka : Apa abamu?
Baladewa : Lho, kowe arep njajak kaprawiran? Ayo! Nyo! Apa iki? Mati kowe!
-----------------------------------PERANG-------------------------------------
Kresna : Werkudara!
Werkudara : Kresna kakangku, apa?
Kresna : Yen kaya ngono kae, kaka Prabu Mandura
anggone tumandang rampunge kapan? Sisip
sembire, luput katuranggane kurang-kurang bejane. Kaka Prabu Mandura iki ngko
isa lho kewirangan. Gage, Werkudara, biyantunen yayi!
Werkudara : Gemang. Kaya cah cilik ewang-ewangan. Tanggung jawabe dhewe-dhewe
Kresna : Lho, aja ngono ta. Yen si adhi kaya ngono ki
tegese kowe negakke klawan kaka Prabu Mandura. Kaka Prabu Mandura direwangi
adus getih kaya ngono kae, sapa ta sing diewangi? Rak yo kowe. Kok kayane si
adhi malah njlomprongake ingkang raka. Apa seneng yen kakang Prabu Mandura yen
ta nganti iki mengko ana palagan nganti kewirangan? Seneng kowe?
Hamsa : Wah, Werkudara, kowe sing tak goleki
Werkudara : Apa abamu? Ayo!
-----------------------------------PERANG-------------------------------------
Hamsa : Lho, nyo! Waduh biyung
Werkudara : Wah, nyuwen-nyuweni. Mati bareng kowe!
Baladewa : Kaya ngene ki mesthi kelakuane Werkudara iki. Ora pisan ora
pindho, senengane kok gawe gela. Aku rak wis kandha, Baladewa kuwi duwe pakem
dhewe. Aku yen tumandang aja nganti diregon-regoni, aja nganti diewuh-ewuhi.
Lha kok Werkudara wani celandhakan mateni mungsuhku. Dianggep aku ki ora isa
mateni coro-coro iki? He Werkudara! Mandheg! Werkudara! Anggepmu ki apa? Kowe
nyepelekke karo wong tuwa? Iya? Kowe nganggep remeh karo Prabu Baladewa? Wong
digdaya ya digdaya. Ning nganggo tata krama. Aku wis kandha, aku gelem
tumandang gawe, aku gelem perang ning aja nganti ana wong sing ngewuh-ewuhi.
Keneng apa kowe wani celandhakan mateni mungsuhku? Kowe pamer? Kowe umuh? Apa
ngono kuwi trap-trapaning satriya? Iya? Kowe biyen tau meguru karo Baladewa
bareng karo ratu sira Prabu Kurupati. Kowe prigel ing reh olahing gata sapa
sing mulang? Prabu Baladewa. Dadi sawise kowe pinter mbok nggo garat garan
mirangake marang gurumu ngono apa piye? Hayo gage saiki mangsulana! Kowe aja
mung meneng wae. Yen pancen kowe pekewuh, hayo!
Werkudara : Cangkeme
Baladewa : Adhuh biyung, ora pisan ora pindho, nek ora dikasar ngono ora
mendho-mendho. Rumangsane aku dianggep apa? Diremehke aku. Baladewa dianggep
sepele, ki wong ki karepe piye ta iki? Ora ngerti sangkaning bilahi dicaruk
maruk mak bruk
Werkudara : Piye kuwi? Bocahe nesu
Baladewa : Lho piye kuwi. Ngarani wong gerang kok cahe ngono kuwi piye
kuwi?
Kresna : Mangke rumiyin kaka Prabu. Ujaripun kaka Prabu rak kelentu
tampi
Baladewa : Kleru tampa piye?
Kresna : Werkudara menika janepun boten kok nama
celandhakan, nyepelekaken menika boten
Baladewa : Lha buktine mateni mungsuhku
Kresna : Kaka Prabu, Werkudara menika bekti kaliyan tiyang
sepah. Bektine wong nom, bektine satriya diwujudake darma. Tegesipun
dipunwujudaken makarya kang nyata ngentheng-ngenthengi jejibahane wong tuwa.
Kalebet kaka Prabu Mandura menika dipunrencangi kaliyan Werkudara, menika
bektinipun kadang anem dhateng tiyang sepuh. Boten kok nama nyepelekaken menika
boten kaka Prabu. Lan boten wonten jamahipun tiyang Pandhawa menika
nyepelekaken menika boten wonten. Lan malihipun malih, boten wonten baladewa
kok perang kalah menika boten wonten. Sampun ta wonten pitados
Baladewa : Dadi Werkudara iki mau ora nyepelekake?
Kresna : Boten kaka Prabu
Baladewa : Wah, ya ya. Tujune kok aku ketemu karo pukrul, wong pinter
omong. Nak ora, klakon gelut tenan karo Werkudara aku. Iya, iya, iya. Lha
terus?
Kresna : Kaka Prabu, menika boten
wacinipun derdah madyaning ruwang. Menika kedahipun, menika paduka kaka Prabu
inggih biyantu Werkudara, inggih tumandang semanten ugi kula
Baladewa : Ngono yayi?
Kresna : Inggih
Baladewa : Ya, ya. Pun kakang manut
Kresna : Kaka Prabu klantun nglajengaken minangka
bebetengin negara Ngamarta. Kula kaliyan Werkudara badhe nglajengake lampah.
Baladewa : Sing ati-ati yayi
Katrikung mulung ngangrempahing wadya
Supala : Hamsa, Dimbaka wis dha gugur ana madyaning
palagan. Ya, nadyan Hmasa, Dimbaka tumekaning pati yen ta Supala kon takluk
karo Pandhawa aku ora sudi. Tetep aku bakal golek reka daya golek dalan supaya
murungake sedyane Pandhawa nggone ngenengake sesaji rajasuya. Ya, para
Pandhawa, entenana walese Supala tembe mburi leganing atiku
Mulat mera sangarat jono
Esmo samanungsaning kamanungsan
nira
Sawangnya gandreh na manis
Kresna : Arjuna!
Arjuna : Wonten timbalan dhawuh kaka Prabu?
Kresna : Yayi, nadyan ta kepriye wae, ingkang raka si
Werkudara aja nganti ditegakake
Arjuna : Inggih kaka Prabu
Kresna : Sebab, Wrkudara kuwi ora baen-baen ora enteng
sanggane anggone nandhingi kridhane Jarasandha iki mwngko. Mula, aja nganti
katalompen luwih dhisik kampir marang Karang Kedhempel, nganti klawan kakang
Semar sapranakane
Arjuna : Inggih, mangga kaka Prabu, kula dherekaken kaka Prabu
Petruk :
ya iki mau wisantara ngaturake kabeh ngelakon wis katur
Gareng : eem
Petruk :
iki awake dhewek iki ora baenban nderek tindake ndara werkudara
Semar : sapa truk?
Petruk : ya awake dewek kye ndereke ndara
werudara
Semar :
wah duh ndara werkudara ke tindhak ora etung etung kancane
Petruk : apa iya?
Semar :
eeh kae nek tindhak nggugu karepe dhewek
dalane ki kepenak ya metu tengah alas mlumpati kali ngana kue sing ngetokke
judek nek aku ora papa, gareng kui
Gareng :
aku apa?
Petruk :
iya wis ora dadi ngapa sing baku awake dewek nyadong dawuh pangandhikane ndara kiwar ana gawean
apa ngana lha ya
Semar :
iya
(nembang)
O… pakunarto
ratno pantula danyokowing resiwa rekja nawi suta kang munggah kekawis
ing rasa dadar tumiyanga ingkang saroto motan warsa megawe wong wong
Gatra laya : ah sinuwun ndara wati
cumadung dawuh, wi ketingaranipun
panjenengan nimbali kula kalih anak anak kula sadak enten wigati napa sinuwun
Kresna : kakang gatra laya, kakang aja dadi arasane pamikirmu dening
nggonku nganti kawan kakang gatra laya iki ora liya aku mung jaluk pamujimu
kakang jalaran para pandawa dewa iki ngenekake ya kui sesaji raja suya
ngaturake panuwun ana gusti kang ngakarya jagad ki sapa pandawa sing entuk
kawut kae Negara ngamarta mau
Gatra laya : e… ngaten
Kresna : iya kakang iki sarate mung kurang siji yaiku sesaji kurban
bentaramu werkudara sing kajibah ya kui minangka dadi utusane adil manglurah
satru murka
Gatra laya : e lhah nggih nek
keparingipun sinuwun mekaten, haa baten rangku kula namung gederek kepareng
pajaka ingkang disuru, ayuh arep penokawan
Kresna : aja dadi kawan laku bentaramu werkudara
(nembang)
PATHET SANGA
manang ga lakune ing
angin kuntraga ning arga goro ganita kakiri…
o…ng bumi prakentra kula manamba amba lirput lirpinusut
jegret
yayahku gusunakarta nggih para dene werkudara supiwis prapto kepisu ning negari
masgata kanthep lampahe karo nem pekalan wujuding gunung langkae gunung ana
wujud ing gua rikara semana raden werkudara harsa daya doyang nglumpati wujude
gunung nanging sigara arinengseng buta kang slah kedaden.
(musik)
Werkudara perang kaliyan Buta Geni
lan Buta Ijo
hagiri giri kenaraprat
saca abang galagar maniwah ing ngisuh
hamin bawan anggrotusna manadoh abyi kayun hanuga i...ng.
Buta ijo : hlah dalah pandegi yah
Buta geni : mandeg disit gus
Buta ijo : yanasatriya gung birawa koe sapa hah?
Werkudara : koe takon karo aku satrio nggol Manawa
raden werkudara
Buta ijo : werkudara
Werkudara : bimasena
Buta ijo : bimasena
Werkudara : buta ngalahna den koe sapa
Buta ijo : aku kelangkangane prabu jarasanda
setya gala weru hamuka
Buta geni : aku setya mateng ga sura ha
Buta ijo : nang ndi setyamu werkudara?
Werkudara : aku bakal manjing jerone kraton manggada
Buta ijo : wahaha yen aku esih urip ora kelakon
gus becik koe bayua sing pan dadi mangsaku
Werkudara : ngalah ngalahe aku gading buta pecah ndasmu
daning aku
Buta ijo : getihmu
(musik)
Werkudara perang kaliyan Buta Geni
lan Buta Ijo
Ing multa wruh segara
ing talya kan gulung gulungan. Pan gaya hang
gulunging sejaratan i…h
suka
gembira tyas ing gaeh sing bima dupi rasiksa tekane wis pejah sing duku mbok
ciptane sang sena daya baya manjing kurayagung Negare magada nagya nglumpati
wujud ing gunung gya pinambang ing neraka prabu kresna.
(musik)
Wis meh ora hina cupeng
wangarina kakine traning anggara wapda sabda ning ugilaring kang nigara caketer
i…ng
Werkudara : wa… bulak balik mung koen sing ngenda
ngendani arep apa sebabe kakang kesui ngadek lakuku mboa akui gunung pati
gunung ki ora adek
Kresna : mengka disik iki dudu perkara
ngumpeti gunung teka lan orane nanging kira kira ora ngerti yen gununge ki ora
sepi rua nanging wis padakna pucuke gunung ana cahya bunder keper kae apa werkudara
(musik)
Nyatra aruta saking
gudra sang kuru kuru yen tanamutusa sangwi i…ng
Werkudara : waaa tresna kakangku hayaka cahya sumber
kletek
Kresna : werkudara kae pusakane prabu dara
sanda kae wujude tambur ing kenaran kyai gurnita
Werkudara : keningapa tandur kui digedeni
Kresna : dadi tambur kae tambur kajiman tegese
kraton nagada kwe yen klebon wong liya Negara, tambur kui muni sing rasa di
tabug dening menungsa dadi wekasane wong liya mau mesthi bakal konangan
Werkudara : lha yo ganepiye
Kresna : mengko disik karepe disambur nanging
kadang margono heeh janata coba, majua ya yuh
(musik)
Kakya trisangka punang
rinangka kinangka tempit tempisan paretnaning bawana yakinu pangabdi yakinu
kang na sing yakinu kudu gering iiiiih
Kresna :werkudara
Werkudara : nggih kakangku apa?
Kresna : nah saiki tambur kyai gurnita kae wis
ora ana dayan sebab wis diruak daning kadang kijanaka
Werkudara : ya
Kresna : nanging koe aja daya daya prabu dara
sandaka ratu kang wengis tegelan marang sapa wae
Werkudara : aku ora wedi tak jarasi abot nalikaku
mbadapi ndara marta mbiyen
Kresna : ya pancen kono yayi ning arep di kaya
ngapa siap dadi aja ngentekke bobote liyan jara sandaka nadya tan wengis ing
esih ana getihe
Werkudara : getihe mapan ana ngendi?
Kresna : jara sandaka yen karo pendita roda
iring__
Krisna :
Jarasandha, nadyan wong wengis kuwi isih ana
becike.
Werkudara : becike mapan ana ing ngendi?
Krisna :
Jarasandha yen karo pendhita rada iring, mula ayo mlebu ana jroning kraton.
Nanging aku karo kowe membo-membo Brahmana.
Werkudara : mengkana.
Krisna : yoo..
Werkudara : yo ora lewa, aku mung manut.
Krisna : yen pancen ngunu, ayo dina
iki.
PATHET MANYURA
Jarasandha :
janing ya katalaga langit mambang tan pasuwulan nuk pamanika ee… lintang surya
kusumayana sumawur ee…oo… Eee..dalas padak’e iki kaya ana Brahmana ingkang
prapto suri kama Brahmana saka ngendi mara diyagi ngakua.
Krisna :
inggih sang prabu menawi paduka dangu kaliyan kulapun Brahmana Kesawa.
Jarasandha :
Brahmana Kesawa?
Krisna :
inggih sang Prabu.
Jarasandha :
la sing bagus kowe sapa?
Janaka :
kula ingkang sudiya mastani kulapun Brahmana Suparto.
Jarasandha :
sing gagah, gede, duwur?
Werkudara :
aku Brahmana Bilawa.
Jarasandha :
emmm… mengkana yo, tiwas kebeneran kowe tekaa niat ingsun nadyan ora
daktimbali, nanging kaya dene kedara dasih, tegese aku duweni gegayuhan aku
duweni kekarepan bakal nyuwara wedeke bab perkara pasuknan persajan bae.
Brahmana Kesawa ingsun bubar Supena yen ta negaraku, negaraku Magadha iki
kesaputing banjir bandhang nganti gapuraning kraton kuwi rubuh. Ingsun antuk
pralanpita mengkana mau bakal oleh wahana apa yen pancen kowe ngerti Werdana
ana karso ingsun.
Werkudara :
kula sapatan ingsun kang dumiling mang lathi puspita kang medem oo… indahing
warni midering baman ee.. oo..
Krisna :
inggih sang Prabu, menawi paduka sang Prabu mitados kaliyan jasad kula, paduka
nampi pasupe nagari Magadha kesaputing banjir bandhang, menawi boten klentu
banjir bandhang menika werdinipun bebaya, bebaya ingkang andhatengi dhumateng
negari Magadha mangka nyatanipun banjir kala wau saged ngrembahaken gapura
gapuraning kraton liripun sisit sembirepun bebaya menika badhe ngrebahaken
kawibawan paduka sang Prabu, mlawis saking menika mangga sang Prabu dinten
menika kula dherekaken nenuwun dhumateng purbaning Gusti supados sampun ngantos
wonten weruha ingkang nempuh wonten negari Magadha kula dherekaken inggih
menika menekung manungku puja dhumateng purbaning kuwasa ngaturaken sedaya ing reh kalepatan,
mugi-mugi paduka sang Prabu nampia pepajar kamulyan awis saking keparenge
Bathara, sinuwun.
Jarasandha :
suka yaya sinipi cocoban wingna-wingnane prokocak ngondar-andir wedana nira mbranang pindho
kembang wora waribang kasumekta mrang sagedeng bal murup dahanane… ee…. Eeh..
pendhita kaya wara kowe aja ngawu gawar ngucapaning karsane ingsun kok dadi
arepaning bebaya kang nekani, ayo.. blakakna bebaya saka ngendi aja maneh kok
nglamak ing menungsa kaya dewa khayangan Suralaya dampyak-dampyak tekan
ngarepku mundur sejengkah apa maneh mung pendhita nglamak wujudmu, kana
mundura, mundura aku ora butuh ucapmu aku ora butuh piwulangmu yen ora gelem
mundur apa dadak tak remet ajur pandamu kowe.
Krisna :
jagad Dewa Bathara yo jagad pangestu mungkara Jarasandha, tes mak bathok mata
melok ora dedelok, ngertia sejatine bebaya sing nekani dudu sapa-sapa
panjenengane ingsun, aku dudu Brahmana aku pamonge Pandhawa Ratu Ndara Wati
Prabu Sri Bathara Krisna, sing mburiku iki kadangku yayi Werkudara, iki Janaka
iki kalebu wong Pandhawa, arep ngapa kowe?
Jarasandha :
waah.. iblis laknat.
Mangkahang kro
jro sumbar lindu bumi guncing maluduk Guntur kethuk kumuk jekang jala nidi
eee….
Jarasandha :
aa.. keparat, ketuan tangguh aku, eh.. jebul kowe wong pendhawa-pendhawa wati,
wong licik, kowe teko pengarepanku jebul
kowe wong Pendhawa. Swarane ngluruk marang negaraku, paribasan iwak kecemplung
wuwu, kuthuk marani sunduk, ula marani gepuk. Hayoo yen pancen wong kendel
kroyoken, aku Jarasandha.
Krisna :
Pendhawa tekan Negara magadha ora bakal perang kroyokan, yen pancen kowe duwe
pamilih, hayoo.. pilihen kabeh sanguh ngladeni kridamu.
Jarasandha :
upamane aku milih kowe, mesthi kowe ora isa perang sebab kowe iki Ratu licik,
bisamu mung omongan apa maneh mburimu sing klemar-klemer kui, sing tak pilih
kuwi sing gagah gedhe dhuwur.
Krisna :
Werkudara?
Werkudara :
apa?
Krisna :
kowe dipilih karo Jarasandha, kowe kudu nandingi kridahan si Jarasandha.
Werkudara :
kon ngeplak? Tak suwek cangkeme sisan kuwi.
Ingkang naga a
ngabat-ebati genira tarik tanira nguni.. naga makikikan kumambang katon
gumawang wisanyanoman pegisik manaha cigar marang rising bayu siwit….
Jarasandha :
keparat Werkudara wong kang kaya kowe.
Werkudara :
apa abamu? Hayoo.. Ratu gelah-gelahing bawana suketane kuwi panok semane janji
laknat ora pantes urip dening alam dunya, pantese kuwi tak terke bali menyang
neraka jahanam.
Jarasandha :
wah.. sugih kendel, bandha wani. Majua tak gigit pedhot kupingmu kowe…
PERANG….
Werkudara :
eyaaa…..
Jarasandha :
eeeh… modar kowe…
Werkudara :
eyaaa..
Jarasandha :
waah…ehhh..
Werkudara :
eyaaa…
Jarasandha :
ehhh modar kowe heeeh.
Krisna :
nah ngendela kowe Werkudara, wong ki aja sok ngentengake bobote liyan, aja sok
nyepeleke marang kadidayan liyan, nyatane piye? Yathi kasoran to?
Werkudara :
ora watak Werkudara kalah.
Krisna :
la ngapa kok mundur?
Werkudara :
ngaso.
Krisna :
ngasoo? Ehehehe.. yo Werkudara?
Werkudara :
apa?
Krisna :
ngene yo di, upamane Jarasandha kae dedaya kuwi memper, sebab jan-jane mana yen
ta si adi kui nyawang kanthi permati Jarasandha kae lak ora wutuh ta di, kae
menungsa kae ora wutuh, sawangen ! mula Jarasandha kae parapane nalika nome
jenenge Joko Slewah, sebab kulite lak bedo, sawangen ing antarane raine lak
bedo, sing separo raine kuwi dadusing separo putih mratelake yen ta wong kui
jan-jane munu ora wutuh. Kuwi biyen laire ya mung separo-separo, biyen critane
Jara Sandha kuwi lak anake Briya Drata, Briya Drata garwane loro kuwi wis suwe
anggone mengku garwa ora putra, nganti Briya Drata kuwi tapa ana tengahing ya
kuwi sungataning bengawan bagi ratri nuju sawijining wengi pangkone Prabu Briya
Drata ketiban woh pelem pertangga jiwa saka khayangan Suralaya peparing
Bathara, who pelem mau diasta kundur diparingake karo garwane dening garwa kuwi
loro, peleme diparo, lah saparaning
purnaning dhahar pelem separo-separo mau garwa loro ngger bimi bareng,
nanging kocapa Werkudara lek ing poneng jabang bayi lahir jebul lahire ya mung
separo-separo, ngunu wae rupane seje dadu klawan putih, wusanane Prabu Briya
Drata isin duwe anak kok ora isa sampurna diguwak ning tengah alas, lah ketemu
karo wong alasan wadon jenenge Nyai Jara, bayi sing mung separo-separo mau
digathuke gathuk-thuk malah urip dijenengke Jarasandha digula wenthah karo Nyai
Jara, barang gedhe takon wong tuwane, “aku iki anake sapa” lah dikandani kowe
iku anake Prabu Briya Drata, ning kowe disetrakake, Lha bar ngana nesu Joko
selawong ngamuk bapakne dipateni mbokne loro dipateni kabeh, dheweke dadi Ratu
ora manembah marang Gusti sing gawe urip manembah karo Bathara Kala, sebab
nalika cilice Jarasandha uripe ning tengah alas, srawunge karo bangsane kewan.
Mula yayi, yen si adi bisa golek pengapesane si Jarasandha gampang matine
Werkudara : waah, aku wes ngerti
WERKUDARA
PERANG KARO JARA SANDHA…
Lahing
ko nata wau sang Prabu Jarasandha karuket dening Raden Werkudara, kaya santuk
pituduh sang Sena kawan ingkang raka Prabu Sri Bathara Krisna, pengapesane
Prabu Jarasandha iling-ilingan atu slewah. Ri kala semanasang Sena agahan sigra
suku nira sang Prabu Jarasandha kanan kiring kinepeng kawan sang Werkudara
sinebrak sigar byak pecah kapisanan.
Krisna :
sak pathine Prabu Jarasandha kok dadi ki ana nom-noman kang nangisi konar Prabu
Jarasandha kowe ki sapa?
Jayat Sena :
inggih sinuwun menawi paduka dangu kaliyan kula, kula menika putranipun Kanjeng
Rama Prabu Jarasandha ingkang sudi mastani kulapun Jayat Sena.
Krisna :
kowe Jayat Sena.
Jayat Sena :
inggih sang Prabu.
Krisna :
apa kowe arep belani pathine bapakmu?
Jayat Sena :
babar pisan boten menika silu, estunipun sampun boten kirang-kirang anggen kula
suka pemut kaliyan Kanjeng Rama ketingalipun Kanjeng Rama nandhang nyekados
mekaten menika ngunduh wohing karma.
Krisna :
oo.. mengkana dadi kowe wis mengerteni.
Jayat Sena :
inggih estunipun sampun silu.
Krisna :
ya wis karepmu saiki kepriye?
Jayat Sena :
inggih menawi dipunkeparengaken, kula badhe dherek Suwito kelawan paduka sinuwun
nduwara wati kula dipunparanggana caked
klawan para Pandhawa.
Krisna :
yo.. Pandhawa ora bakal kabotan ingsung minangka sesulih mung wae kowe tetepa jumeneng Ratu
ana Negara Magadha minangka sesulihe bapakmu.
Jayat Sena :
inggih sinuwun.
Krisna :
iyo, mung wae nganggo bebukten kang rahayu wong Pandhawa ora pisan-pisan bakal
milik marang negaramu, ora bakal milik marang wulu pametuning prajamu, kawulamu
ayomana tuduhna marang kenegara kautaman.
Jayat Sena :
inggih sang Prabu, ngaturaken geger panuwun ingkang sampun panutan.
Krisna :
kajaba saka kuwi Jayat Sena, aku njaluk yo kuwi para Raja Narapathi, para Ratu
sing dikunjara bapakmu kae kabeh luarana, bakal tak kanthi Negara Ngamarta.
Jayat Sena :
sendika ngestuaken dawuh paduka sinuwun.
PATHET MANYURA
Nang ta sri duryudana alon nangendika duharine
ingsun Werkudara dan keparing dene ee…
Suyudana :
Supala?
Supala :
wonten timbalan niki kedawuh sinuwun.
Suyudana :
kena tak ugemi tembungmu yen ta Pandhawa ngentengake sesaji Raja Suya kuwi mung
kanggo gawe kekuatan.
Supala :
aduh sinuwun, kepejahana sendika dhederek kula
ngertos piyambak menawi dinten menika Pandhawa ngawontenaken sesaji Raja
Suya menika, menika estunipun, estunipun naming badhe damel kekiyatan para Raja
Narapati dipun kempalaken ing benjang Bharata Yuda Jaya Binangun sageda sageda
inggih menika manunggal kaliyan para Pandhawa ngrencangi ing benjang tumapahing
Praageng Bharata Yuda Jaya Binangun.
Suyudana :
iblis laknat, ehheeemm Bapa Durna?
Durna :
kados pundi ngger?
Suyudana :
pripun murid sampean para Pandhawa jebul kejeme ngungkuli kula.
Durna :
mangke rumiyin ngger, sampun daya-daya nampi pradulipun tiyang sanes dening
kinanten menawi ingkang dipunucapaken Supala menika saestu…
Supala :
panemban, kula ngertos piyambak belanipun sinuwun kula dherekaken, kula
dherekaken sareng-sareng murungaken sedyaning Pandhawa anggenipun ngawontenaken
sesaji Raja Suya, paduka sinuwun ingkang badhe kapitunan.
Suyudana :
karepmu piye?
Supala :
mangke kula ingkang minggah stinggil paduka sang Prabu wonten jawi damel
ontren-ontren supados kisruh kiduh kawontenanipun negarane dra pasrawa.
Suyudana :
iyo yen pancen ngunu, paman Sengkuni?
Sengkuni :
wonten dawuh.
Suyudana :
tatanen Kurawa, gawe ontren-ontren ana alun-alun Negara Ngamarta.
Sengkuni :
sumawi kula dherekaken.
....
Sengkuni :
oala lo le lo le.. mblegudhuk monyor-monyor, jenenge kurawa ki nek dijak elek
soale kog gelis, yen didandani bab perkara kautaman angele ora jamak nanging
nak dijak sulaya ngono wis paribasane rindik langsung dititik, yoh Begawan
Durna mung sakderma aku ngawat-awati saka kadohan, ibarate wong nandur undhuhen
dewe tanduranmu.
PATHET MANYURA
Mirang maha yekti sakwising semedi, mungguhing
crabakan deng wani ali..heee…
Suyudana :
putu Prabu Punta Dewa.
Punta Dewa :
wonten timbalane niki ngedawuh kanjeng eyang Prabu ing wirapa.
Suyudana :
putu Prabu, pun kaki rumangsa bombong nggersakwise kaki nyumurupi sedyaning
para Pandhawa ingkang sirengkuyung klawan tulusing tekadmu kabeh putuku pandhawa, kawis manunggalake cipta rasa budi karsa bakal
ngentengake sesaji Raja Suya, nyatane bisa kasumbadan. Prabot-prabote uga kabeh
uga wis cumawis.
Punta Dewa :
inggih kanjeng eyang.
Suyudana :
wiwit saka Brahmana pitu ingkang pinandegan ingkang eyang sarimbit Begawan Bisma
klawan ingkang eyang Begawan Abyasa.
Durna :
ya ngger, anak putu prabu pun kaki. Ing tala kandha ing saguh bakal suka
sabyantu.
Bisma :
semana uga pun kaki ing satuwarga.
Salya :
inggih ngger anak prabu pun bapa ing kumdina Prabu Bismaka inggih ngaturaken
panuwun ingkang tanpa upami.
Bharatayuda :
inggih sematen ugi pun Bapa ing pancala ngger ngaturaken grenggeng panuwun
ingkang pinpindha jalaran rikala semanten kula dipunkunjara klawan
Pejarasandha sesarengan klawan sinuwun
kumdina nyatanipun anak kulapun Werkudara ingkang saged, inggih menika
mitulungi dhumateng kasang sayan kula.
Punta Dewa :
inggih kanjeng paman prabu, menawi tetala mekaten eyang, dinten menika kula
sumanggaaken kepareng paduka kanjeng eyang.
Suyudana :
iyo Punta Dewa, rening dina iki sira kulub wis bisa manunggalake para Raja
Narapati ratu luwih sangka satus Negara kang minangka dadi paseksen padha
ngucapake puji syukur nyengkuyung klawan adeking pandhawa nggone ngentengake
sesaji Raja Suya dina iki sira putu Prabu Darma kusuma dak sengkakake ngaluhur
minangka dadi Ratu Agung ya sinebut Maha Diraja ya Ratu Samrat tegese ratune
para ratu lah ingkang minangka pamong Agung ora liya putu Prabu Sri Bathara
Krisna ingkang minangka pamonge Ratu Agung uga sinebut pamong Agung jalaran sing
bisa ngegoake kasembatan sijia para Pandhawa mung putu Prabu Sri Bathara
Krisna.
Krisna :keparenga
munjuk atur eyang.
Suyudana :
iyo piye ngger?
Krisna :
menapa sampun sak trepipun menawi kula pundadosaken pamong Agung jalaran taksih
wonten langkung sepuh tinimbang kula eyang.
Suyudana :
ngger iki dudu perkara umur nanging perkara kewajiban sing bisa ngrampungake
kewajiban ora liya mung jeneng Prabu Nduwara Wati. Mula, tak tetepake Ratu
Samrat sipun Punta Dewa Pamong Agung. Ratu Nduwara Wati Prabu Bathara, sapa wae
duweni panemu kena waton bisa nyengkuyung kasantosan bisa anjalari katentreman
sapa wae tak keparengake pyak-pyak pyak-pyak.
Supala : pareng matur sinuwun.
Suyudana : kowe sapa?
Supala : kula Nalendra Cedi Prabu Sri
Supala.
Suyudana : karepmu arep ngapa?
Supala :
kula badhe sumala matur tetela sesaji Raja Suya ingkang mpun gelar kaliyan
pandhawa menika boten syah, menika boten syah.
:
dasar.
Supala :
sampun boten wonten peperangan, sampun boten wonten peperangan. Menapa malih kok
ngantos dumugi ning paten pinaten minangka nyatanipun Pandhawa taksih taberi
nyirnaaken salah satunggaling Nalendra dereng dangu menika nyirnaaken Ratu
Magadha Prabu Jarasandha, pejahipun kaliyan Werkudara semanten ugi Prabu Hamso
lan Dimbaka pejah wonten ing alun-alun negari Ngamarta menapa kados ngaten
westani sesaji Raja Suya ingkang sae kaping kalihipun Punta Dewa pundadosaken
Ratu Samrat tegesipun Ratu Agung, Agungipun Punta Dewa menika wonten pundi?
Ratu Bodho balelu Ratu ora tau perang Ratu ora tau jangkah metu saka ngomah
menapa kados ngaten menika mangke dipunajeni kaliyan Prabu Krisna menika sanes
Prabu Agung nanging Prabu krisna menika Ratu licik sebab menapa mlebet
dhumateng negari Magadha keneng ngapa nyoh dada Adi dada kok malah membo-membo Brahmana mung jebule
goleki lelani Prabu Jara Sandha milahipun kula saged matur menawi sajira jasa
ingkang pungelar pandhawa menika boten syah menika naming reka daya rekayasa,
mekaten atur kula. Nuwun.
Suyudana :
kaki kresna.
Krisna :
kula wonten dawuh eyang.
Suyudana :
piye, iki ana panemune Supala kaya mengkene.
Krisna :
inggih boten dados menapa menika pemanggih ingkang sae, namung kemawon inggih
kedah dipuntelusuri nalaripun.
Krisna :
Supala?
Supala :
wonten dawuh sinuwun.
Krisna :
coba ayo metu sedela, supala?
Supala :
wonten dawuh sinuwun.
Krisna :
kowe ra durung bawur ta mripatmu?
Supala :
inggih, dereng.
Krisna :
yen pancen isih awas mara gagea waspadakna aku sapa?
Supala :
paduka sinuwun Ndara Wati Prabu Sri Bathara Krisna.
Krisna :
apamu?
Supala :
paduka guru kula.
Krisna :
apa wis jamak lumrahe yen kowe kuwi gawe wiranging gurumu ana parepatan Agung,
Supala? Kowe kuwi wiwit cilik tak gula wentah kowe kuwi biyen lahirmu ya cacat
nalika semana kowe kuwi nggegilani wujudmu, bapak wae ora gelem nggula wenthah
banjur kowe ki dipasrahake karo aku, wusanane kowe tak wiradati kowe dadi
manungsa lumrah kowe tak pundhut. Putra angkat dadi putra siswaku. Lah kok
mengkana panemumu, apa kowe ki pamer ben diarani wong kendel ngana? kurang apa
anggonku paring pituduh parimg piwulang kautaman karo kowe Supala? Lah kog kaya
mengkana piwalesmu karo gurumu, aku ora njaluk mbok pepundhi nanging kowe
ngertia marang kautaman, kowe ngerti wujude kewan asu? ngerti ta kowe?
Supala :
inggih ngertos.
Krisna :
kewan asu kuwi kewan sing nggegilani kewan reged, ning asu kuwi yen ta wis
diopeni wis digula wentah diwenehi pakan kuwi titen karo sing makani gelem
tunggu omah yen ana maling gelem jegok tegese sing sono mau gelem niteni marang
labuh lapete marang wong kang wis paring kebecikan, lah bareng kowe Supala?
Kowe ki menungsa tak beciki kowe ki tak pinterke. Lah kok mung trima kaya
mengkana piwalesmu karo gurumu kowe wani mirang-mirangake gurumu ya kuwi ana
parepatan Agung Supala, yen pancen mengkana paedahe, apa kowe uripana alam
dunya. Yen uripmu mung paribasan kaya kemladehan nemplok kana nemplok kene, ora
wurung bakal gawe kapitungan, yen kowe kesuen urip akeh sing wong kowe mung
mbok tatoni atine, nyoh tanpanana ganjaranku iki.
Baladewa :
yayi prabu.
Krisna :
wonten dawuh kaka prabu.
Baladewa :
Supala iki lak muridmu ta?
Krisna :
inggih.
Baladewa :
lah keneng apa guru kok kejem karo muride, nyatane muridmu mbok pateni dewe.
Saiki dununging kebecikan darmane guru ana ngendi yen kaya mengkana yayi.
Krisna :
la kala rumiyin kaka prabu, menawi anggenipun mriksani menika namung kanthi
netra walaka menika pinanggihipun guru kog kesem karo muride, namung estanipun
Supala menika njarak perkawis kados mekaten, menika njarak kaliyan kula supados
kula menika muring supados kula nesu menawi kula sampun muring, sampun nesu
puruna tumandang nyirnaaken Supala.
Baladewa :
dadi kepengen mati saka tanganmu.
Krisna :
inggih.
Baladewa :
dasaripun apa?
Krisna :
dasaripun ngaten, Supala menika gadhahi pemanggih kula menika dipunwestani
titising bethara Wisnu.
Baladewa :
em yo.
Krisna :
menawi Supala menika pejah saking tangan kula, tegesipun pejahipun Supala
menika kawis saking keparingipun saking bathara Wisnu pinanggihipun Supala
nampi kasuwargan.
Baladewa :
ooo.. ngana?
Krisna :
inggih menika pemanggihipun Supala.
Baladewa :
emm yo yayi.
Krisna :
mila kaka. Prabu boten perlu dipunpenggalih menawi Supala pejah idep-idep guru
nyuwargaake murid, menawi kula ingkang pejah idep-idep murid nyuwargake guru,
ngana kok bingung.
Duryudana :
Werkudara ora susah dadak kowe neka-neka ngentengake sesaji Raja Suya. Aku wis
ngerti gedhohanmu kowe nglumpukake para Raja Narapati kae arep mbok nggo
kekuatan besok Baratha Yuda Jaya Binangun lan mbok kanggo kanca mbok nggo bala arep
mbok nggo rombongan mbok anggep aku ora ngerti aku, kapisanmu aku wis ngerti
ora susah dadak ngenteni Baratha Yuda yen rusak iki wae tokne kabeh parwadya
balamu ratu-ratu mbok kon gropyok Prabu Duryudana.
Werkudara :
cangkemu.
PERANG…..
Duryudana :
paman Sengkuni.
Sengkuni :
wonten dawuh ngger.
Duryudana :
aku ngingu patih kowe ki ora ana gunane patih kok mung jruntal-jruntal kaya
wedus prucul, ngerti yen ratune kewirangan meneng wae.
Sengkuni :
mangke rumiyin, sinuwun, estunipun menawi dinten menika paduka badhe mrawasa
kaliyan Pandhawa sengara badhe kasembatan jalaran Pandhawa menika nembe
winowonging Bathara, Pandhawa menika dipunagal inggih angel.
Duryudana :
prayogane piye? Aku kepengen genti miring-mirangake Pandhawa.
Sengkuni :
sak menika ngaten kemawon kedah mawi cara ingkang alus mari Karti Santika
supados boten kawistara pandhawa menika lak boten nate nula panantang.
Duryudana :
iya.
Sengkuni :
dipunajak menapa kemawon, piyambakipun mesthi manut milanipun benjang-benjang
wulan ngajeng, wulan sae nedhenging purnama sidhi Pandhawa dipuntimbali dhateng
Negari Ngastina.
Duryudana :
perlune?
Sengkuni :dipuntantang
kesukan dadu.
Duryudana :
mengkana paman?
Sengkuni :inggih.
Dipuntantang kesukan dadu mangke ingkang
nglampahaken dadu kula boten wurunga para Pandhawa badhe telas-telasan paduka
saged pados mareme panggalih pinangka menawi perlu paduka ngukup kamenengan
damel wirange Pandhawa.
Duryudana :
aja ngajak kesuked, saiki wae?
Sengkuni :
walah nak sak niki boten saged, dereng saged kedah nangguh wanci ingkang
prayogi ngentosi taun wingking, menawi mriki malihpun lajengaken.
Duryudana :
ngono?
Sengkuni :
inggih.
Duryudana :
yo.. pamayem pancen mengkana kowe tak ugemi tembung nanging yen nganti gharah
aja takon sesok.
Sengkuni :
mangke janggalipun ingkang paman ingkang kinalyan lintu bagus ditata aja
nganti ngawistarani.
Krisna :
Werkudara?
Werkudara :
Krisna kakangku apa?
Krisna :
aja daya-daya ya di?
Werkudara :
wah kemropok atiku, urung lega yen aku urung klakon ngejur-ejur ratu Ngastina.
Krisna :
mengko disik, keneng apa si Adi dadak kowe ki kobongan atimu ora prayoga ya di?
Eman-eman lak ya ngana ta kakang Semar?
Semar :
inggih. Ampun ngugemi gurem ceceker. Ee kurawa nika upama kewan ngaten nika.
Gurem, ee.. cilik ning nggateli ning boten perlu dipupenggalih sampun mangke
menawi panjenenganipun Werkudara ee.. ngantos namung nuruti krenteking manah
kirang prayogi eman-eman pandhawa sampun kelampahan inggih menika ngawontenaken
sesaji. Raja Suya malah kebak ing pengati-ati.
Werkudara :
mengkana?
Semar :
inggih, ngagengaken raos katresnan dhumateng sagung para Darsih muji syukur
ngersanipun Gusti ingkang murbeng dumadi sesarengan klawan kulawarga ageng
warga masyarakat ing tunggarana. Anggenipun sampun ngawontenaken inggih menika
sesaji syukur tansah pinar dawa kamulyanipun antuka katentremaning Gusti kang
akandyaga jagad.
SELESAI..
Tidak ada komentar:
Posting Komentar