Ksatria Jurit

Wilujeng Rawuh wonten Blog Jiwa Jawi dening Oki Bagus S lan Ernis Rositarini

Rabu, 08 Januari 2014

Guneman migunakake parikan

Guneman migunakake parikan
            Ing bebrayan jawa lumrah banget yen pinuju lagi rembugan/guneman wong siji lan sijine iku migunakake parikan.
a.       Ancas tujuane rembugan kanthi migunakake parikan
-           Wong sing diajak guneman mau bisa mikir-mikir apa kang bakal dadi isine guneman satenane jalaran ukara pambuka (sampirane wus dikandhakake) sawuse krungu ukara pambuka, wong sing krungu gelem ora gelem banjur nulir budi apa isi kang jumbuh, cocog ora isi sing dinuga, karo sing satenane dikandhakake dening wong sing nuturake parikan mau. Kanggo wong sing nuturake oarikan butuh daya pemikir lan pagentha-entha. Sasuwene gawe sampiran mula kudu kreatif. Kang kaya mangkene mengkene iki diarani fungsi kreatif.
·         Wong kang wus kulina guneman nganggo parikan, dheweke bakal kulina nyambut gawe kanthi titi lan gawe rencana kang maton sadurunge tumindak. Pakulina njumbuhake pemikire uwong mau. Tegese:  yen arep omongan kudu nganggo landesan lan nyata kang kaya diarani mangkene iki diarani fungsi deduktif.
·         Uga ora keri, yen krungu rembuge wong kang nuturake parikan. Sapa wae sing krungu arep luwih seneng lan dheweke bakal nggatekake cendhake utawa rembuge ora njuwehi. Mula parikan bisa kanggo sarana maning kawigatane kang mirengake. Kang kaya mangkene iki diarani fungsi rekreatif.
b.      Tengerane parikan
1)      Parikan dumadi saka rong ukara
-          Ukara kapisan pinangka sampiran/pambuka/pawadan
-          Ukara kapindho pinangka isi/intine rembug
2)      Isine parikan kang lumrah ngemot bab-bab kaya ing ngisor iki.
-          Pitutur/pituduh/nasehat
-          Pasemon/sindhiran
-          Ngala-ala
-          Guneman lumrah
3)      Nganggo purwakanthi swara
Purwakanthi yaiku runtute swara, sastra, utawa basa ing saben rembug.
Umpamane:
a)      Purwakanthi swara, kang runtut aksara vokal (a, i, u, e, o)
-          Gemi setiti ngati-ati sugih beras pari gusti allah kang maringi
-          Bangsa kita para mudha imbangun negara
-          Bocah bodho longa-longo kaya kebo pakanane suket ijo
-          Suwe-suwe aku ya rene golek barang kang ora duwe
-          Kura-kura uga bisa metu nadyan ora saalu-alu
b)      Purwakanthi sastra, kang runtut sastrane (aksara konsonan)
-          Kala kula kelas kaleh, kula kelangan kalung kalih kulo, keli kalen kilen kulo, kulo kantun kelop-kelop
-          Sapa sing salah seleh
-          Arang nanging miring, areng-areng ora rata
-          Lan sapiturute
4)      Tuladha parikan
·         Jagung bakarane mas, (sampiran)
aku tanggung prekarane (isi)
·         Kripik gedhang, kripik tela (sampiran)
sithik endhang watone rata (isi)
·         Nyangking ember kiwa tengen (sampiran)
Lungguh jejer kanggo tamba (isi)



Soal
Parikan ngisor iki golekana gathuke!
1.      Makan sili nganggo iwak, jarik lurik temumpang klasa          (...)
2.      Ciu ocak-acik, rasa pala kanggo bumbu iwak.                        (...)
3.      Mlaku-mlaku ning pasar kembang tuku uyah keliru tahu.      (...)
4.      Kripik gedang kripik tela                                                        (...)
5.      Kembang jambu gogrog dipangan uler.                                  (...)


A.    Cintaku sekonyong-konyong kodher
B.     Sithik endhang sing penting rata
C.     Sapa wae sing bijine abang, yen kuliah kudu sinau
D.    Karepku ngajak becik, dene kotampa ala bejane awak
E.     Bola bali wis bejane awak, sing dilirik ora rumangsa

Tidak ada komentar:

Posting Komentar